ژاله کورکی نژاد - استادیار سیاست و توسعه کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی، گروه اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

بنا به اهمیت کارایی در تولید و نقش آموزش در ارتقای آن، در این مطالعه ابتدا نمونه ای از تولیدکنندگان پسته شهرستان سیرجان با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شدند. سپس نمونه مورد مطالعه به دو گروه براساس شرکت یا عدم شرکت در کلاسهای آموزشی-ترویجی تقسیم شدند و مقادیر کارایی فنی نهاده ها در این دو گروه محاسبه شدند. در انتها با ارزشگذاری عامل آموزشهای ترویجی با استفاده از گویه های مختلف در طیف ۵ گزینه ای لیکرت، با کاربرد الگوی توبیت نقش آموزشهای ترویجی بر مقادیر کارایی فنی بررسی شد. براساس نتایج به دست آمده مقدار کارایی فنی کلی نهاده ها و کارایی نهاده آب در مدل با بازدهی ثابت در گروه کشاورزانی که از آموزشهای ترویجی استفاده کرده اند، به ترتیب ۶۹/۰ و ۴۴/۰ و در گروه کشاورزانی که از آموزشهای ترویجی استفاده نکرده اند، ۴۸/۰ و ۳۱/۰ تعیین شد. نتایج حاصل از الگوی توبیت نشان داد متغیرهای تجربه کشاورزی، داشتن تحصیلات کشاورزی، کانالهای ارتباطی، درآمد خالص کشاورزی، نوع سیستم آبیاری، شرکت در برنامه های صرفه جویی آب و برنامه های آموزشی-ترویجی تاثیر مثبت و متغیر تعداد قطعات زمین تاثیر منفی بر کارایی فنی نهاده ها داشته است. از آنجایی که بین کاراترین و ناکاراترین کشاورز به خصوص برای کشاورزان آموزش ندیده، شکاف عمیقی وجود دارد لازم است مسئولان امر در زمینه ارتقای دانش فنی و مدیریتی کشاورزان از طریق برگزاری کلاسهای آموزشی-ترویجی متناسب نیاز کشاورزان و با استفاده از متخصصان با تجربه گام بردارند تا تواناییهای بالقوه در زمینه افزایش کارایی را شکوفا سازند.

آموزشهای ترویجی، کارایی فنی، نهاده، سیرجان