محمد علی احسان جو - کارشناسی ارشد رشته زراعت، مسئول سیما و منظر شهرداری شیراز

هدف مقاله حاضر بررسی نقش و کارکردهای فضای سبز در توسعه پایدار شهری و شهروندان می باشد، به منظور این هدف از روش تحقیق توصیفی– تحلیلی بهره گرفته است. فضای سبز شهری در زمره زیرساخت های اجتماعی است و یکی از امتیازات آن کاهش آلودگی هوا و از بین بردن اثرات نامطلوب آلودگی ها می باشد. اهمیت فضاهای سبز شهری تا بدان حد است که امروزه وجود این کاربری به عنوان یکی از شاخص های توسعه یافتگی جوامع به حساب می آید. مهم ترین اثرات فضای سبز در شهرها افزایش رطوبت نسبی، تلطیف هوا و جذب گردوغبار، کاهش آلودگی هوا، کاهش آلودگی صوتی و تعدیل دما است. سایر اثرات فضای سبز در شهرها نسبی هستند ولی مجموعه اثرات فضای سبز حضور آن ها را در شهرها اجتناب ناپذیر می کند. امروزه مفهوم شهرها بدون وجود فضای سبز موثر در اشکال گوناگون آن قابل مقایسه نیست. شهرها به عنوان کانون های تمرکز فعالیت و زندگی انسان ها برای اینکه بتوانند پایداری خود را تنظیم کنند چاره ای جز پذیرش ساختار و کارکردی متاثر از سیستم های طبیعی ندارند. در این میان فضاهای سبز شهری به عنوان جزء ضروری و لاینفک پیکره یگانه شهرها در متابولیسم آن ها نقش اساسی را دارا می باشد که کمبود آن ها می توانند اختلالات جدی در حیات شهرها به وجود آورد. مقاله حاضر به دنبال پاسخ برای پرسش هایی از قبیل در ارتباط با فضای سبز چه عملکردها و کارکردهایی را می توان بیان نمود؟ فضاهای سبز بر حالات روحی روانی شهروندان تا چه حد می تواند موثر می باشد؟ آیا فضای سبز به عنوان جزئی از بافت شهرها و نیز بخشی از خدمات شهری ضرورت یافته و نمی توان جدا از نیازهای جامعه شهری باشد؟ توسعه شهری و پیچیدگی های معضلات زیست محیطی، موجودیت و گسترش ریه های تنفسی شهر که همان فضای سبز می باشد را با مشکل روبرو می سازد؟ می باشد. نتایج یافته ها بیانگر آن است که فضاهای سبز شهری دارای بازدهی اجتماعی و اکولوژیکی هستند که مهم ترین اثر فضای سبز در شهرها، کارکردهای محیط زیستی یا بازدهی اکولوژیکی آن هاست که شهرها را برای زیست مساعد می سازد و با آثار مخرب گسترش صنعت و حمل ونقل مقابله می کند و موجب ارتقای کیفی در زندگی شهروندان می شود و به طورکلی یکی از باارزش ترین کارکردهای فضای سبز در شهرها، کارکردهای زیست محیطی آن ها در کاهش آلودگی هوای شهری است که در حقیقت باعث شده فضاهای سبز ریه های تنفس شهرها به شمار آیند. نیاز به فضای سبز و گسترش آن را می توان به عنوان یکی از مهم ترین عوامل موثر در کاهش آلاینده ها مطرح کرد؛ بنابراین با آگاهی بیشتر از اهمیت کارکردهای مثبت فضای سبز و اثرات توسعه بی رویه شهرها، برنامه های مدیریتی مناسبی توسط طراحان شهری و متخصصان محیط زیست در بسیاری از کشورها به منظور مقابله با این تهدید، طراحی و اجرا می گردد.

فضای سبز، زیبایی شهر، فضای سبز شهری، توسعه پایدار شهری