مرضیه فلاح برزگر - ۱- دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
احمد خلیلی - ۲- استادیار گروه شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

طبق گفته ی سازمان بهداشت جهانی، اهداف شهر سالم عبارتنداز از: داشتن محیط فیزیکی بهداشتی، امن و با کیفیت بالا، داشتن اکوسیستم پایدار شهری، داشتن جامعه منسجم، سلامت و رفاه، داشتن اقتصاد شهری زنده و داشتن حداقل سطح مناسب از بهداشت عمومی. با توجه به اینکه تاثیر مولفه های اقتصادی، اجتماعی، نهادی ، زیرساختی و محیطی بر سلامت انسان به ویژه نابرابری در بهداشت به طور گسترده ای ثبت شده است و در حالی که طبق گفته ی سازمان بهداشت جهانی، سلامتی یکی از نیاز های اساسی در زندگی انسان به شمار می آید در این صورت، محل زندگی بستر مناسبی برای رفع نیازهای ساکنین می باشد. بر این اساس شناخت جایگاه نظام سلامت شهری در سطوح جهانی و ارزیابی آن با نگاهی آسیب شناسانه جهت کاهش تهدیدات و ارتقا سلامت ضرورت اصلی این پژوهش می باشد. هدف این مقاله بررسی روند تجارب جهانی در حوزه ی سلامت شهری و شناسایی عملکرد کشورها در رویارویی با چالش های بهداشتی- سلامت موجود در محیط های شهری می باشد که به کمک روش کتابخانه ای و اسنادی از نوع توصیفی- تحلیلی و رویکرد استقرایی انجام شده است. نتایج حاصل از ۱۰ تجربه جهانی نشان می دهد که ایجاد جوامع سالم و ایمن، دستیابی به برابری و ثبات جامعه و محرومیت زدایی اقتصادی – اجتماعی اهداف اصلی تجارب جهانی است. عمده روش به کار گرفته شده روش های کیفی، شامل مصاحبه، مشاهدات میدانی و پرسشنامه می باشد. ایجاد روابط بین متخصصان سلامت و برنامه ریزان، مشارکت فعال بخش های بهداشتی، مشارکت اجتماعی، برنامه ریزی مکان محور، توجه به ارتباط فضای سبز و سلامت شهروندان، ارتباط بین جنبه های محیط شهری و رفتارهای موثر در چاقی وجود، تاثیر ساختار شهرها و محلات بر سبک زندگی و ارتباط میان بهداشت و سلامت، و کار از جمله نتایج مورد تاکید در طرح های مورد بررسی هستند.

کلمات کلیدی: برنامه ریزی شهری، سلامت شهری، تجارب جهانی، تحلیل تطبیقی، سنجش سلامت