یوسف مرادی - کارشناس امور اداری و مالی شهرداری کلانشهر شیراز و کارشناس مهندسی اجرایی عمران، شیراز، ایران

عدم مطالعه و عدم برآورد صحیح و دقیق اعتبار مورد نیاز اجرای پروژههای شهری توسط شهرداری شیراز، تامین اعتبار به منظور اتمام پروژهها را با مشکل مواجه ساخته و موجب طولانی شدن زمان اجرای کار، افزایش هزینهها، نیمهتمام ماندن پروژهها و عدم بهرهبرداری به موقع شده است. همچنین تامین اعتبار برای پروژههایی که فاقد برنامه عملیات اجرایی مشخص هستند، موجب عدم شروع کار شده است. واگذاری پروژههای فرامنطقه ای به شهرداری مناطق بدون توجه به توان اجرایی منطقه موجب تاخیر در اجرا یا عدم اجرای پروژهها شده است. در خصوص پرداخت اعتبارات غیرنقدی (واگذاری املاک) به علت وجود مشکلات از جمله طولانی بودن فرآیند واگذاری و عدم انطباق میزان صورتوضعیتها با قیمت ملک و چگونگی تطبیق آن با اعتبار غیرنقدی و نحوه واگذاری ملک مورد نظر موجب عدم استقبال پیمانکاران از پذیرش اعتبارات غیرنقدی شده است. اختصاص اعتبارات غیرنقدی به اغلب پروژههای کوچک از جمله پروژههای سرمایهای مستمر و پروژههای معاونت ترافیک در مناطق، مشکلات عدیدهای را برای واحد اجرایی و پیمانکاران ایجاد کرده است. تامین اعتبار چند پروژه با مکانهای مختلف در قالب یک شماره طبقهبندی، نظارت فنی و فیزیکی و تهیه گزارش نظارتی از نظر پیشرفت فیزیکی و عملکرد هزینهای را با مشکل مواجه میسازد. عدم توجه کافی به تملک زمین، مکانیابی نامناسب، معارضین ملکی، تاسیساتی، فضای سبز و غیره قبل از شروع برخی از پروژهها، منجر به وقفه در کار و افزایش یا اتلاف هزینههای اجرا شده است. عدم پیشبینی یا اجرا نکردن همزمان و برنامهریزی شده پروژههای مکمل، موجب ایجاد مشکل در بهرهبرداری برخی از پروژهها شده است. مجموعه عوامل یاد شده بر لزوم بررسی چالش های تامین اعتبارات شهرداری در تکمیل پروژه های عمرانی شیراز را بیش از پیش نمایان ساخته است. در این پژوهش تلاش شده است ضمن پرداختن به این موضوع و با توجه به ویژگی های خاص پروژه های عمرانی و توسعه شهری کلانشهر شیراز که هنوز هم انگشت-شمار است، فاکتورهای موثر توسط تحلیل سلسله مراتبی توسط مدل AHP مورد تحلیل قرار گرفته و راهکارهایی جهت رفع چالش های مالی و اجرایی پروژه های نیمه تمام عمرانی شهری ارائه شود.

کلمات کلیدی: مشکل تامین اعتبارات شهرداری، توسعه عمرانی شهری، توسعه کلانشهرها، درآمدهای ناپایدار، برآورد صحیح و دقیق اعتبار.