حسینعلی قربانی - دکترای تاریخ انقلاب اسلامی، پژوهشکده امام خمینی (س) و انقلاب اسلامی، تهران، ایران.

بررسی عوامل ظهور و گسترش انقلاب اسلامی در شهرستان های ایران و گرایش مردم به نهضت اسلامی امام خمینی می تواند نظریه های رایج انقلاب به ویژه نظریه ساختارگرایانه را که در دهه هفتاد قرن بیستم میلادی از مقبولیت عام نزد اندیشمندان برخوردار بود و بر نقش ساختارهای جامعه و سیطره آن بر کارگزاران تاکید می کرد و هیچ نقشی برای اراده انسان ها در به وجودآوردن انقلاب قائل نبود، بی اعتبار سازد. از این رو، در این مقاله کوشش شده نقش عوامل کارگزاری و در کنار آن برخی عوامل ساختاری در دو شهرستان مهم استان اصفهان یعنی نائین و نطنز در به وجود آوردن جنبش انقلابی در این شهرستان ها بررسی شود. رویکرد پژوهش، توصیفی-تحلیلی با تکیه بر اسناد، مصاحبه با راویان انقلاب در این دو شهر و همچنین سایر داده های تاریخی است. بر اساس نتایج پژوهش، تبعید جمع زیادی از فعالان انقلابی قم و تهران، به نائین و انارک در آشنایی آنان با مبانی انقلاب و امام خمینی و خیزش انقلابی آنان تاثیرگذار بود. همچنین در نطنز نیز، به دلیل نزدیکی آن به قم و تهران به عنوان پایگاه های اصلی انقلاب، منادیان و پیام آوران نهضت امام خمینی به راحتی توانستند در آن شهر حضور یافته و پیام انقلاب را به مردم منطقه برسانند.

نطنز, نائین, انقلاب اسلامی, پهلوی دوم