مهرنوش کلانی
فروغ شهابی
محبوبه امیر شاه کرمی
وجیهه افضلی ابرقویی

نرخ ارز واقعی تعادلی بلند مدت، نرخی است که در شرایط ثبات داخلی و خارجی اقتصاد حاصل می گردد. نرخ ارز واقعی علامت مهمی را برای عوامل اقتصادی ایجاد می کند.تغییرات نرخ ارز واقعی مستقیما بر روی تراز پرداخت ها اثر گذاشته و همچنین جهت تخصیص منابع را بین تولید کالاهای غیر تجاری و کالاهای تجاری نشان می دهد. انحراف نرخ ارز واقعی از میزان تعادلی بلند مدت آن و ارزش گذاری بیش از حد پول ملی ، تاثیرات نامطلوبی بر عملکرد اقتصادی کشور دارد و مانع از شکل گیری بخش قابل مبادله در اقتصاد می گردد. بنابراین تعیین صحیح نرخ ارز و حفظ ثبات نرخ حقیقی ارز در سطح تعادلی بلند مدت، از جمله شرایط لازم جهت دستیابی به رشد و توسعه پایدار اقتصادی است. در این پژوهش با استفاده از رویکرد NATREX نشان داده شده است که نرخ ارز واقعی در ایران توسط متغیرهایی نظیر شرایط تجاری، تمایل اجتماعی به مصرف،نرخ رشد تولید ناخالص داخلی، بهره وری و شدت سرمایه تعیین می شود.سپس الگوی نرخ ارز حقیقی به روش DOLS با داده های فصلی بازه زمانی ۱۳۶۸-۱۳۹۰ تخمین زده می شود. در مرحله بعد با استفاده از روش کنترل بهینه مقادیر بهینه متغیرهای مستقل الگو متناسب با نرخ ارز دولتی (ثابت)تعیین می گردد.

DOLS method, NATREX approach, exchange rate, genetic algorithm., روش DOLS, رویکرد NATREX, نرخ ارز, الگوریتم ژنتیک