معصومه اطاقی - دانشیار پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی ایلام، ایران
کوروش سایه میری - استاد آمار زیستی، دانشگاه علوم پزشکی ایلام، ایران

شاخص های سلامت و نیروی انسانی در دهه ۵۰ و قبل از آن نامناسب بودند. سازمان بهداری، قبل از جنگ به طور رسمی در ارتش وجود داشت، اما بهداری رزمی نهادی نوپدید در جریان دفاع مقدس بود. با حمله سراسری دشمن، در خطوط مرزی استان ایلام با عراق، بخش هایی از میهن اسلامی به تصرف و اشغال دشمن درآمد. در نتیجه تهدید بهداشتی از نظر بهداشت روانی، بهداشت محیط، بهداشت مواد غذایی و شیوع بیماری ها افزایش یافته که علاوه بر مردم، سلامتی رزمندگان در مناطق و محورهای عملیاتی را نیز تهدید می کرد. این مطالعه با بررسی کلید واژه های بهداشت، درمان، بهداری رزمی، دفاع مقدس، ایلام در اسناد علمی و منابع تاریخ شفاهی دفاع مقدس، مصاحبه چهره به چهره با افراد مطلع و باسابقه استان ایلام در دوران دفاع مقدس و مرور مستندات معتبر و مرتیط علمی اخیر در سال ۱۴۰۱ انجام شده و به بیان چگونگی غلبه بهداری رزمی در ایلام بر چالش های بهداشتی و درمانی پرداخته است. در این مقاله نقش بهداری رزمی در حفظ و ارتقای سلامت رزمندگان و عملکرد بهداشتی و درمانی آن در ایلام و مدیریت بهینه منابع انسانی و تجهیزات در دوران دفاع مقدس هم از نگاه علمی و انتزاعی مقالات و هم از دیدگاه عملی و عینی فرماندهان دفاع مقدس، بهداری رزمی، رزمنده و امدادگر خط مقدم در ایلام تبیین شده است.

بهداشت، درمان، بهداری رزمی، دفاع مقدس، ایلام