فرشته جعفری حاجتی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
مریم آق اتابای - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
مجید نعمتی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم و گروه پژوهشی زمین لرزه، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
علی بیگلری فدافن - گروه عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

در این پژوهش برای درک وضعیت زمین ساختی کنونی دشت گرگان در خاور حوضه کاسپین جنوبی، تنش زمین ساختی این منطقه و مجاور آن با استفاده از وارون سازی داده های سازوکار کانونی زمین لرزه ها برآورد شد. برای این منظور، افزون بر تحلیل سازوکارهای کانونی حل شده توسط منابع مختلف، برای تعدادی از زمین لرزه های دارای اطلاعات مناسب و کافی، سازوکار کانونی تعیین شد. نتایج حاکی از حضور سازوکارهای کانونی متنوع شامل رانده، عادی و راستالغز و به تبع آن، جهت یافتگی های متنوع محورهای جنبش شناختی فشارشی و کششی است که می تواند نشان از پیچیده بودن منطقه باشد. با تحلیل وارون سازی زمین لرزه های بزرگ تر و مساوی ۴ در دشت گرگان، محدوده رخنمون یافته کپه داغ در خاور دشت و کل منطقه خاور کاسپین جنوبی یک رژیم فشاری با روند NNW-SSE به دست آمد. اما با تحلیل همه زمین لرزه های دشت گرگان با بزرگای کمتر از ۴ به همراه زمین لرزه های بزرگ تر از آن، یک رژیم راستالغز به دست آمد که در آن روند محور جنبش شناختی NE-SW ،P و محور NW-SE ،T محاسبه شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد یک رژیم محلی راستالغز افزون بر رژیم ناحیه ای فشاری در منطقه وجود دارد.

دشت گرگان, سازوکار کانونی, کاسپین جنوبی, تنش , وارون سازی