مینا دکانی - دانشجوی دکترای روانشناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساری، ساری، ایران.
محمدکاظم فخری - استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساری، ساری، ایران (نویسنده مسئول). آدرس: گروه روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساری، تلفن: ۰۹۳۸۰۱۰۷۲۹۵
رمضان حسن زاده - استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساری، ساری، ایران،

چکیدهمقدمه: مبتلایان به بیماری دیابت با چالش های روانشناختی روبرو می شوند. توجه به درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در این زمینه حایز اهمیت است. هدف از مطالعه ی حاضر بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تحمل پریشانی و انعطاف‎پذیری شناختی بود.مواد و روش ها: طرح پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری شامل تمامی بیماران دیابتی نوع دو مراجعه کننده به مرکز دیابت مادر، درمانگاه تخصصی و فوق تخصصی طوبی و درمانگاه مصطفویان شهرستان ساری در سال ۹۹-۱۳۹۸ بود. ۳۰ نفر به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب و به-صورت تصادفی در یک گروه آزمایش (۱۵ نفر) و یک گروه کنترل (۱۵ نفر) قرار گرفتند. گروه مداخله طی ۸ جلسه تحت درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد ۹۰ دقیقه ای و به صورت گروهی هفته ای یکبار قرار گرفتند. اما در مورد گروه کنترل در این مدت مداخله ای انجام نشد. پرسشنامه ی تحمل پریشانی هیجانی Simons و Gaher (۲۰۰۵) و پرسشنامه ی انعطاف پذیری شناختی Dennis و Vander Wal (۲۰۱۰) در مورد آن ها اجرا شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از میانگین، انحراف استاندارد و تحلیل کوواریانس و با استفاده از نرم افزار۲۳ SPSS- انجام شد. میزان P کمتر از ۰۵/۰ معنی داری در نظر گرفته شد. یافته ها: نتایج نشان داد، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تحمل پریشانی (۰۰۱/۰, P< ۶/۸۰۷ F=) و انعطافپذیری شناختی (۰۰۱/۰, P< ۸۹/۸۱۴ F=) تاثیر معنی داری داشت.نتیجه گیری: درمان شناختی مبتنی بر مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تحمل پریشانی و انعطاف پذیری شناختی موثر بود. بنابراین این مداخله می تواند برای کاهش مشکلات روانشناختی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو، مورد استفاده قرار گیرد.

Keywords: Cognitive flexibility, Anxiety tolerance, type ۲ diabetes, Acceptance and commitment based cognitive therapy