علریضا علی زاده - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه
محسن محمودی - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه
علی قاضی خانی شاد - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه

در این تحقیق 10 گاوداری از مناطق مختلف قم که در آنها واحدهای گاوداری وجود داشت، انتخاب شد و تقسیم بندی بر اساس میزان TDS آب گاوداریها انجام شد که TDS کمتر از 500ppm و TDS پائین (LTDS)و TDS بین 1500 تا 3000 ppm و TDS متوسط (MTDS) و بالای 4000ppm : گروه TDS بالا (HTDS) بودند. آزمایش خون و خوراک از سه گاوداری شاخص از هر گروه TDS انجام شد. آزمایش خون حدود 5 ساعت پس از ریختن خوراک در آخور از شش راس گاو در هر گاوداری صورت پذیرفت و این کار سه روز بعد هم تکرار شد. در هر دو روز نمونهگیری خون، از خوراک کاملاً مخلوط داخل آخور نمونه برداری شد. در طی آزمایش پرسشنامه ای تکمیل شد که سؤالات حول مسائل تولید مثلی و به خصوص ناهنجاریهای متابولیک بود. نتایج این تحقیق مشخص نمود که بیماریهای متابولیک به صورت شایع در منطقه دیده نمیشود و pH ادرار گاوهای خشک نیز در بین تمام گاوداریهای مورد مطالعه تفاوت معنیدار نداشت. اما به رغم یکسان بودن کلسیم جیره، به دلیل تفاوت کلسیم آب آشامیدنی، غلظت این کاتیون در خون دستخوش تغییر معنی داری شده بود. با بررسی فسفر خوراک تفاوت معنیداری نبود، ولی فسفر خون گروه HTDS تفاوت معنیداری با دو گروه دیگر داشت (6/2 و 6/6 و 8/1 mg/dl به ترتیب برای MTDS,LTDS در مقابل HTDS ؛ 0.05>P). سدیم و منزیم خون تغییرات که ناشی از تفاوت غلظت این عناصر در آب آشامد ینی باشد را نشان ندادند، در حالک یه پتاسم ی خون تفاوت معنی دار کمی بین گروه های مختلف داشت. عدم مشاهده شو یع ناهنجاری های متابولیک شادی به دلیل عادت پذریی دام ها باشد، اما به دلیل تا ر یثات عناصر عمده آب آشامد ینی در خون و فشار متابولیکی بر دام، باید در مصرف مکمل ها در این منطقه تجدد نظر شود.

کل مواد جامد محلول در آب (TDS)، گاو شر یی، ناهنجاری های متابولیک، مواد معدنی خون