شهرام الیاسی - استادیار گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه
داود ارادتمند اصلی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی

ماده خشک تجمع یافته در ساقه گندم (Triticum spp.) تا زمان گلدهی و همچنین پس از آن نقشی اساسی را در پرکردن دانه بخصوص در شرایط نامساعد دارد . به منظور بررسی رابطه بین تنش خشکی و ان ق تال مجدد مواد در ارقام مختلف گندم یک آزمایش مزرعه ای در سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه گریزه سنندج واقع در استان کردستان اجرا شد . آزمایش به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. کرتهای اصلی شامل سطوح مختلف تنش خشکی و کرتهای فرعی شامل ارقام مختلف گندم نان بود . تنش خشکی شامل T1: حذف یک نوبت آبیاری قبل از گلدهی ( 50-35 زادوکس)، T2: آبیاری کامل تا ده روز بعداز گلدهی و قطع آن تا رسیدگی کامل ( 70 زادوکس به بعد) و T3: شاهد (آبیاری کامل) و ارقام نیز شامل الوند وشهریار(نیمه پاکوتاه)، MV17 (پاکوتاه) و توس(پابلند) بودند. نتایج نشان داد که تیمار تنش قبل از گلدهی با 86/6 گرم بر متر مربع بیشترین انتقال مجدد را به همراه داشت و تیمارهای تنش بعد از گلدهی و شاهد به ترتیب در مراحل بعدی قرار گرفتند. رقم شهریار در تنش قبل از گلدهی با 104/8 ر گم بر متر مربع بیشترین انتقال مجدد را در بین ارقام به خود اختصاص داد . حداکثر کارآیی انتقال مجدد در تیمار تنش قبل از گلدهی نیز متعلق به رقم نیمه پاکوتاه الوند با 57/4 درصد و بالاترین کارایی بعد از گلدهی مربوط به رقم پابلند توس با 37 درصد بود. میزان انتقال مجدد مواد در تیمار تنش قبل از گلدهی ( 50 -35 زادوکس) نسبت به دوتیمار دیگر بیشتر است. تنش قبل از گلدهی در ارقام نیمه پاکوتاه و تنش بعداز گلدهی در ارقام پابلند موجب افزایش انتقال مجدد وکارایی شد.

انتقال مجدد، تنش خشکی، گلدهی، گندم