مجید گودرزی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
مصطفی محمدی ده چشمه - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
عفت برزگر - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

در حال حاضر یکی از موارد تمام شهرهای کشور، رشد شهرنشینی و تلاش برای داشتن شهرهای زیست پذیر است. این رشد و گسترش کالبدی شهر نتوانسته با شاخص های زیست پذیری شهری هماهنگ شود و این عدم هماهنگی در رشد کالبدی شهر باعث ایجاد محلات برنامه ریزی نشده و عدم تعادل در مناطق شهری برای بهره برداری از منابع محیط زیستی و کمبود خدمات رسانی شده است و در ابعاد مختلف نمود پیدا کرده است که یکی از این ابعاد فشار بر محیط زیست و کاهش زیست پذیری شهری بوده است و مدیریت شهری را برای اداره آن با چالش های متعددی روبه رو کرده است. به همین منظور پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر پراکنده رویی شهری و تاثیر آن بر زیست پذیری در کلان شهر اهواز تدوین شده است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، توصیفی-تحلیلی است.مطابق با نتایج حاصل، مناطق ۲ و ۳ ازلحاظ نظارت بر کیفیت خدمات شهری در سطح زیست پذیری کم و دیگر مناطق شهر اهواز در وضعیت زیست پذیری خیلی کم قرار گرفته اند. مناطق ۲ و ۳ شهر اهواز ازلحاظ مشکلات زیست محیطی در وضعیت زیست پذیری متوسط، مناطق ۱ و ۴ زیست پذیری کم و دیگر مناطق در وضعیت زیست پذیری خیلی کم قرار گرفته اند. ازلحاظ اثر پراکنده رویی شهری بر کاهش امنیت به ۴ سطح زیست پذیری خیلی کم (مناطق ۵، ۶ و ۷)، زیست پذیری کم (۴ و ۸)، زیست پذیری متوسط (منطقه ۱) و زیست پذیری زیاد (مناطق ۲ و ۳) تقسیم شده اند. براساس کاربری های عمومی شهری، مناطق شهر اهواز به دو دسته زیست پذیری کم و خیلی کم تقسیم شده اند و مناطق ۱، ۲ و ۳ نسبت به دیگر مناطق، از وضعیت بهتری برخوردار هستند. ازلحاظ تضعیف هویت و منظر شهری، مناطق ۲ و ۳ ازلحاظ زیست پذیری در طیف متوسط، منطقه ۱ در طیف زیست پذیری کم و دیگر مناطق در طیف زیست پذیری خیلی کم قرار گرفته اند. در پژوهش حاضر برای نخستین بار عوامل موثر بر پراکنده رویی شهر و تاثیر آن بر زیست پذیری در شهر اهواز بررسی شده است.

پراکنده رویی شهری, زیست پذیری شهری, توسعه پایدار, شهر اهواز