رضا صفری - استادیار، پژوهشکده اکولوژی دریای خزر، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، -ساری، ایران
سهیل ریحانی پول - دانش آموخته دکتری تخصصی، گروه فراوری محصولات شیلاتی، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
سکینه یگانه - استاد، گروه شیلات، دانشکده علوم دامی و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

ریزپوشانی فرایندی است که طی آن ترکیبات فعال و حساس مانند رنگدانه ها، آنزیم ها، پپتیدهای زیست فعال،ویتامین ها، اسانس ها، آروما، مواد اولیه داروها و ... (به عنوان هسته) در دیوارهای که معمولا از جنس پروتئین،پلی ساکارید و لیپید است احاطه می شوند. این تکنیک که به طور گسترده در صنایع مختلف از جمله صنعت غذاو دارو استفاده می شود، موجب افزایش دوام و بقاء ترکیبات فعال، عدم تاثیر فاکتورهای محیطی نظیر pH ، نور واکسیژن بر آنها و همچنین رهایش تدریجی، کنترلشده و هوشمند هسته میگردد؛ ضمن اینکه از واکنش هاینامطلوب این ترکیبات با سایر مواد جلوگیری کرده و بدین صورت پایداری آنها را تضمین می کند. جهتانکپسولاسیون ترکیبات فعال و حساس از روش ها و تکنیک های مختلف نظیر خشک کردن پاششی، سردکردنپاششی، پوشش دهی بستر سیال، اکستروژن، خشککردن انجمادی، تودهایکردن، جداسازی سانتریفیوژی و ...استفاده می شود. هر کدام از روش های مذکور معایب و مزایای خاص خود را دارند و بسته به شرایط مختلف ازجمله جنس هسته و پوشش، موارد کاربرد کپسو ل های حامل، شرایط نگهداری و ... انتخاب می شوند. از مکانیسمهای اصلی و مهم آزادسازی هسته از پوشش (دیواره) میتوان به انتشار، تکه تکه شدن، انفجار و فرسایش اشارهکرد که طی این مطالعه مروری به صورت کلی به تشریح این موارد پرداخته شده است.

ریزپوشانی، آنزیم ها، پپتیدها، کیتوزان، سردکردن پاششی، اکستروژن، انتشار، صنعت غذا دارو