جلال الدین حق شناس - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان
مهدی اسکندری - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان

براسینواستروئیدها گروهی از هورمون های گیاهی هستند که اثرات زیستی قابل توجهی بر رشد و نمو گیاهان دارند. از جمله باعث افزایش مقاومت گیاهان به تنشهای محیطی می شوند. در این آزمایش اثر ماده 28 -همو را بسینولید بر روی پارامترهای رشد، درصد و عملکرد اسانس گیاه دارویی شوید (Anethum graveolens) تحت تنش خشکی، در سال 1388 در گلخانه مرکز آموزش فنی و حرفه ای ارسنجان مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار و 12 تیمار صورت پذیرفت. تعداد کل گلدان های آزمایش 48=12×4 عدد بود. تیمارها به صورت تصادفی و در هر گلدان قرار گرفتند . تیمار اول شامل فاکتور خشکی (S) در 3 سطح آبیاری بر حسب مقادیر ظرفیت مزرعه (FC)، تنش ملایم ( LS-2/3 ظرفیت مزرعه ) و تنش شدید ( HS-1/3 ظرفیت مزرعه ) انجام گرفت و تیمار دوم شامل فاکتور هورمون استروئیدی که از ماده 28 -هموبراسینولید در چهار سطح، شاهد(صفر)، (10 به توان 10- مولار) و( 10 به توان 8- مولار) و (10 به توان 6- مولار) بصورت محلول، که قبل از اعمال تنش خشکی تیمار هورمونی صورت گرفت. گیاهان مورد نظر در گلدان های حاوی خاک لومی رسی کاشته شدند. گیاهان جوان در مرحله 4تا 5 برگی با محلول 28 هموبراسینولید که حاوی تویین 20 بود محلول پاشی شدند. پس از استقرار گیاهان و در مرحله 6 شاخه فرعی تیمار تنش خشکی اعمال شد. صفات مورد بررسی شامل: ارتفاع بوته، وزن خشک اندام هوایی (گرم در گلدان)، وزن خشک ریشه، درصد اسانس و عملکرد اسانس بود. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که هرچند سطوح مختلف تنش خشکی باعث، وزن خشک ریشه،وزن خشک اندام هوایی، ارتفاع و عملکرد اسانس شد اما باعث افزایش درصد اسانس گردید. استفاده از ماده 28 -هموبراسینولید در شرایط تنش ملایم و شدید باعث بهبود برخی پارامترهای رشد همچون وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه، همچنین درصد و عملکرد اسانس شوید گردید. استفاده از (10 به توان 10- مولار) هموبراسینولید در شرایط آبیاری کامل و تنش ملایم افزایش 36 و 37 درصدی عملکرد اسانس گیاه شوید را به همراه داشت.

اسانس، تنش خشکی، شوید، ماده 28 - هموبراسینولید