شهرام مدرس خیابانی - استادیار گروه آموزش و مترجمی زبان انگلیسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
بهرام مدرسی - استادیار گروه زبان شناسی همگانی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
وحید طاولی - دانشجوی دکتری زبان شناسی همگانی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
فریده محسنی هنجنی - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

در پژوهش حاضر سعی بر آن بوده است تا با استفاده از نظریه عمومی طنز کلامی آتاردو (۲۰۲۰)، به بررسی و تحلیل درون مایه جوک پرداخته شود. داده های پژوهش حاضر شامل ۴۰۰ جوک است که در یک بازه سه ماهه از شبکه های مجازی و نرم افزارهای پیام رسان مانند تلگرام و واتس اپ جمع آوری شده است. تحلیل داده به صورت توصیفی و تحلیل محتوا با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شده است. علاوه بر این به منظور ارزیابی معناداری متغیرهای پژوهش از آزمون خی دوی پیرسون و برای بررسی شدت ارتباط بین متغیرها از آزمون کرمر استفاده شده است. آنچه در این پژوهش مطرح می شود شناسایی الگوهای رایج در ساخت جوک های زبان فارسی و تعیین الگوی برتر براساس میزان خنده داری است. پس از تحلیل داده های پژوهش سه الگوی رایج شناسایی شد و پس از تهیه پرسشنامه شامل ۳۰ جوک برگرفته از هر یک از الگوهای مذکور و مشارکت ۱۲۵ نفر با متغیرهای اجتماعی گوناگون از قبیل میزان تحصیلات، سن و جنسیت، الگوی برتر بر اساس معیار میزان خنده داری شناسایی شد.

طنز, نظریه عمومی طنز کلامی, تقابل انگاره, سازوکار منطقی, انگاره معنایی, شبکه اجتماعی