تاثیر تنش کم آبی بر میزان فعالیت آنتی اکسیدان ها و تخریب لیپید در پنج رقم گیاه سویا (Glycine max L.)

به منظور بررسی اثرات تنش کم آبی بر فعالیت های شیمیای و بیوشیمیایی پنج رقم سویا آزمایشی مزرعه ای به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی (RB) انجام گرفت. در این آزمایش سطوح آبیاری شامل سه سطح [شرایط مطلوب آبیاری (50=S1) ، تنش متوسط (100=S2) و تنش شدید کم آبی (50=S1) میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A] و ارقام شامل پنج رقم ( L17 و Clean و T.M.S و Chippewa*Williams و M9) بودند. در این آزمایش عملکرد دانه و روغن، فعالیت دو آنزیم آنتی اکسیدانت (سوپراکسیددیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیدآز ) و همچنین میزان بیومارکربیوشیمیایی مالون دی آلدئید (فراورده تخریب غشاء لیپیدها) اندازه گیری شدند. بر اساس نتایج بدست آمده ، فعالیت هر دو آنزیم آنتی اکسیدانت در شرایط تنش های کم آبی در تمام ارقام افزایش یافت که نشان دهنده فعال شدن سیستم دفاع آنتی اکسیدانی در آنها است. البته میزان بیومارکر مالون دی آلدئید نیز با افزایش شدت تنش کم آبی افزایش یافت که نشان دهنده اثرات مخرب خشکی به روی غشاء لیپیدها است. همچنین نتایج نشان دادندکه، تنش های کم آبی به طور معنی داری عملکرد دانه و روغن را کاهش دادند. در شرایط مطلوب آبیاری (S1) ، رقم L17 بیشترین میزان عملکرد دانه و روغن (2869/17 و 636/29 کیلوگرم در هکتار) را تولید نمود در حالیکه درسطح تنش شدیدکم آبی (S3) رقم Williams*Chippewa بیشترین میزان عملکرد را (634/97 و 249/19 کیلوگرم در هکتار) نشان داد. همچنین این رقم در بین سایر ارقام، کمترین میزان کاهش عملکرد دانه و روغن را از از شرایط مطلوب آبیاری تا تنش شدید کم آبی به ترتیب حایز بیشترین و کمترین افزایش آنتی اکسیدانت و مالون دی آلدئید بود . با توجه به نتایج اشاره شده می توان نتیجه گرفت که احتمالا این رقم از خصوصیات فیزیولوژیک و زراعی بهتری نسبت به سایر ارقام برخوردار است.

Keywords:

تنش اکسیداتیو , خشکی , عملکرد