محمود آباده - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان
محمد خسروشاهی - دانشیار موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

پدیده خشکسالی یکی از مهمترین بلایای طبیعی ست که جوامع انسانی را تهدید می کند. برای پایش این پدیده شاخص های گوناگونی مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از این تحقیق ارزیابی و پایش پدیده خشکسالی بر اساس دو شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و بارش- تبخیر و تعرق استاندارد شده (SPEI) در استان هرمزگان است. شاخص SPI تنها بر اساس داده های بارش و شاخص SPEI بر اساس داده های بارش و مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل (روش تورنت وایت) خشکسالی را محاسبه می کنند. جهت انجام این تحقیق از داده های ماهانه بارش و داده های میانگین درجه حرارت ماهانه پنج ایستگاه سینوپتیک بندرعباس، بندر لنگه، حاجی آباد، میناب و بندر جاسک برای یک دوره ۳۰ ساله (۱۹۸۸-۲۰۱۷) استفاده شد. نتایج نشان داد هر چند مقادیر شاخص  SPIو SPEI دارای همبستگی بوده اند اما شاخص  SPEIنسبت به خشکی حساس تر و پاسخ سریع تری نسبت به آن داشته است و دوره های خشک و مرطوب طولانی تری نشان داده است. در خصوص مقایسه بین ایستگاهی نیز مشخص شد که بین مقادیر شاخص SPI ایستگاه های مورد مطالعه تفاوت معنی داری وجود نداشته است، همچنین تفاوت معنی داری در مقادیر شاخص SPEI بین ایستگاهی نیز دیده نشده است. در ادامه مشخص شد پراکنش شاخص SPI در سطح استان هرمزگان یکنواخت تر از پراکنش شاخص SPEI بوده است.

خشکسالی, شاخص بارش استاندارد, شاخص بارش- تبخیر و تعرق استاندارد, استان هرمزگان