هاشم جبرائیلی - Ph.D. Student of Health Psychology, Kharazmi University, Tehran, Iran
مجتبی حبیبی - Associate Professor, Department of Health Psychology, Family Research Institue, Shahid Behshti University, Tehran, Iran

هوش هیجانی با شناخت فرد از خویش و دیگران، ارتباط بین فردی، سازگاری و انطباق با محیط در جهت ارضای نیاز خود و انتظارات اجتماعی در ارتباط است. بنابراین می تواند در رابطه با اثر آمادگی برای اعتیاد بر مصرف نقش تعدیل کننده داشته باشد که پژوهش حاضر در قالب مدلی به بررسی این نقش پرداخت. تعداد ۳۰۰ آزمودنی به شیوه نمونه گیری در دسترس از بین دانشجویان دانشگاه خوارزمی انتخاب و با استفاده از پرسشنامه هوش هیجانی برادبری- گریوز، پرسشنامه آمادگی برای اعتیاد و پرسشنامه محقق ساخته در مورد مصرف مواد مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های بر مبنای آزمون های همبستگی و مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای SPSS و EQS مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها حاکی از آن بود که بین آمادگی برای اعتیاد و مصرف مواد رابطه معنادار مثبت (۰.۰۱>r=۰.۲۸ ،P)  و بین آمادگی برای اعتیاد و هوش هیجانی رابطه معنادار منفی (۰.۰۱>r=۰.۴۴ ،P) وجود دارد. مدل پیشنهاد شده برای بررسی نقش تعدیل کننده هوش هیجانی در رابطه با اثر آمادگی برای اعتیاد بر مصرف مواد از برازش مطلوبی با داده ها (RMSEA=۰.۰۸, CFI=۰.۹۷, NFI=۰.۹۵, GFI=۰.۹۷, AGFI=۰.۹۳) برخوردار بود. گرایش به اعتیاد اثر مستقیم مثبت (۰.۱۶=β) و اثر غیرمستقیم منفی (۰.۰۶-=β) بر مصرف مواد داشت. هوش هیجانی نقش مهمی در پیشگیری از مصرف مواد ایفا می کند و افرادی با نمره بالا در هوش هیجانی با وجود داشتن آمادگی برای مصرف مواد و اعتیاد، به دلیل آگاهی از هیجانات خود، خود مدیریتی و مدیریت روابط و موقعیت های پرخطر، در عمل کمتر به مواد مصرف سوق پیدا می کنند.

Addiction vulnerability, emotional intelligence, Moderator Variable, Substance Use