حسن بوسلیکی - استادیار گروه تربیت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران.
محمد فرهوش - دانش آموخته سطح سه تخصصی اخلاق حوزه علمیه قم، دانشجوی دکتری روان شناسی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

دیدگاه اخلاقی فرد در نحوه مواجهه با مسائل روزمره و همچنین نحوه استدلال اخلاقی او نقش بسزایی دارد. در جهت ارزیابی دیدگاه اخلاقی افراد، تدوین پرسش نامه ضروری بود. هدف این پژوهش تدوین پرسش نامه دیدگاه اخلاقی و هنجاریابی آن بود. روش این پژوهش ترکیبی از کیفی (توصیفی­ تحلیلی) و کمی (میدانی) بود. ابتدا مهم ترین دیدگاه های اخلاقی جمع آوری و تعریف شد و روایی محتوایی مولفه ها، توسط کارشناسان تایید شد. در ادامه گویه هایی برای هر یک از دیدگاه های اخلاقی طراحی شد. سپس کارشناسان روایی محتوایی گویه ها را ارزیابی کردند. آن گویه هایی که تایید شدند، در یک پرسش نامه اولیه ادغام شدند. پرسش نامه اولیه ۳۱۲ شرکت کننده که از میان معلمان، دانشجویان و طلاب به صورت دردسترس در قم و تهران انتخاب شده بودند، اجرا شد. در تحلیل یافته ها از هم بستگی پیرسون، تحلیل عاملی تاییدی، ضریب آلفای کرونباخ و نرم افزارهای اس.پی.اس.اس. نسخه ۲۴ و لیزرل نسخه ۱/۸ استفاده شد. نتایج نشان داد پرسش نامه دیدگاه اخلاقی شامل ۱۱ مولفه و ۵۵ گویه در طیف لیکرت پنج تایی است. روایی سازه به روش تحلیل عاملی تاییدی بررسی شد که مطلوب بود، همچنین پایایی مولفه ها با روش آلفای کرونباخ ۶۲۲/۰ تا ۷۵۲/۰ بود. پرسش نامه دیدگاه اخلاقی روایی و پایایی قابل قبولی دارد و می تواند گام موثری در ارزیابی دیدگاه اخلاقی افراد و توسعه پژوهش ها در این حیطه باشد.

تدوین, اعتباریابی, پرسش نامه, دیدگاه اخلاقی و مکاتب اخلاقی, فلسفه اخلاق