داود ارادتمند اصلی - استاد یار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه
مازیار قندیان زنجان - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه
مجتبی یوسفی راد - استاد یار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه

کلزا مقام سوم را پس از سویا و نخل روغنی در تامین روغن جهان دارد. از طرفی افزایش روز افزون تقاضا برای روغن کلزا و نیاز به تنوع زراعی، سطح زیر کشت این محول را در مناطقی که خاک آن ها، استعداد شور شدن را دارد، افزایش خواهد داد . عدم جوانه زنی گیاهان در خاک های شور، اغلب در اثر تجمع زیاد نمک در ناحیه کاشت بذر، به دلیل حرکت رو به بالای محلول خاک و متعاقب آن، وقوع تجمع نمک در سطح خاک می باشد. این نمک ها از جوانه زنی و استقرار گیاه ممانعت می نمایند . پرولین اسید آمینه آزادی است که به عنوان یک ماده محلول به طور طبیعی در پاسخ به استرس در سلول های گیاهی تجمع می یابد. نقش اساسی پرولین محافظت سلول ها از تاثیرات منفی انباشتگی نمک، تبادل اسمزی، پایداری ساختار سلول از قبیل غشاء و پروتئین ها می باشد. استعمال خارجی پرولین با افزایش فعالیت کاتالاز و پروکسیداز در گیاه توتون در شرایط تنش شوری به طور قابل توجهی بر کاهش مسمومیت ناشی از H2O2 تاثیر می گذارد. از این رو به منظور تاثیر پرولین بر شاخص های جوانه زنی کلزا در شرایط تنش شوری آزمایشی در ال قب طرح فاکتوریل بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط آزمایشگاه انجام شد. سه سطح پرولین ( 0 ، 25 ، 50 میلی مولار) و سه پتانسیل اسمزی ایجاد شده به وسیله کلرو سدیم ( 0 ، 60 ، 100 میلی مولار) سطوح فاکتور دوم را تشکیل دادند. نتایج بدست آمده نشان داد که سطوح مختلف پرولین و شور ی به طور معین داری بر اجزای جوانه زنی تا ر ثی دارد. اثر متقابل پرولین و شوری بر طول ریشه چه، وزن خشک ریشه چه، وزن خشک ساقه چه، سرعت جوانه زنی و طول ساقه چه معنی دار بود. ولی تا ر ثی معنی داری بر درصد جوانه زنی و یکنواختی جوانه زنی نشان نداد . نتایج مقایسه م ان یگین های سطوح مختلف پرو ی لن نشان داد که افزایش پرولین موجب افزایش مقاوت بذر ل کزا به تنش شور ی و بهبود در وضع یت اجرای جوانه زنی می شود.

تنش شوری، پرولین، کلزا، جوانه زنی