محبوبه هادی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مرتعداری، &#۰۳۹;گروه مرتعداری، دانشگاه تربیت مدرس، ایران
رضا عرفانزاده - دانشیار گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، ایران
حسن قلیچ نیا - دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران

تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر تاج پوشش سه گونه­ی چوبی بادام کوهی(Amygdalus scoparia)، دافنه (Daphne mezereum) و آبنوس (Ebenus stellata) بر ترکیب و تراکم بانک بذر خاک زیر اشکوب آن­ها در اوایل پاییز ۱۳۹۶ بعد از اتمام فصل رشد گیاهان و ریزش بذر آن­ها در مراتع روستای چنارناز استان یزد مورد مطالعه قرار گرفت. پانزده پایه از هرکدام از گونه­های چوبی مذکور انتخاب گردید و از زیر تاج پوشش گونه­ها­ی چوبی همراه با یک تیمار کنترل در بیرون تاج پوشش از عمق ۵-۰ سانتی­متر، توسط اوگری به قطر ۵ سانتی­متر اقدام به برداشت نمونه­های خاک شد. تراکم و ترکیب بانک بذر خاک در نمونه­ها با کشت در گلخانه اندازه گیری شد. نتایج آنالیز واریانس یک طرفه نشان داد که تراکم کل بانک بذر در زیر تاج پوشش سه گونه­ی چوبی A. scoparia (با میانگین ۱۷/۱۱۳۳ بذر در مترمربع)، D. mezereum (با میانگین ۱۰/۸۲۳ بذر در مترمربع)، E. stellata (با میانگین ۲۱/۷۹۳ بذر در مترمربع) با یکدیگر اختلاف معنی­دار داشتند. بعلاوه تراکم کل بانک بذر در زیر تاج­پوشش سه گونه­ی چوبی مذکور به طور معنی­داری بیشتر از بیرون تاج پوشش (با میانگین ۴۸/۱۳۴ بذر در مترمربع) بود. همچنین گونه­های با فرم زیستی همی­کریپتوفیت بیشترین فراوانی را در بانک بذر خاک داشتند. نتایج این تحقیق تاثیر مثبت تاج پوشش گونه­های چوبی در مناطق نیمه خشک کشور را بر افزایش تراکم بانک بذر زیر اشکوب نسبت به محیط اطراف و اثر بیشتر A. scoparia بر تراکم بانک بذر زیر اشکوب خود در مقایسه با دو گونه D. mezereum و E. stellata اثبات نمود و بر حفظ این گونه تاکید گردید

بذور موجود در خاک, تراکم بانک بذر خاک, Amygdalus scoparia, Daphne mezereum, Ebenus stellata