میثم مقدسی - کارشناس حقوقی شهرداری دامغان

در بررسی ماهیت توافق های شهرداری با مالکان املاک واقع شده در مسیر اجرای طرح های عمرانی، دو دیدگاهمطرح شده است که به نظر می رسد برخلاف دیدگاه رایج که، توافق شهرداری با مالکان املاک را قرارداد خصوصی میداندباید آن را از جنس تملک و مشمول قواعد حقوق عمومی دانست و نه از سنخ قراردادهای خصوصی که در پرتو اصلحاکمیت اراده منعقد میشوند؛ زیرا: اولا دیدگاه تملک با مبانی فقهی که بنیان قوانین کشور را تشکیل میدهند، هماهنگیبیشتری دارد؛ و ثانیا، نتایج حاصل از این دیدگاه، حقوق عموم شهروندان و مالکان را بهتر و بیشتر تامین مینماید . در اینطریقه به طرز عمل مجریان و نحوه اجرای قوانین بیشتر توجه میشود.به هر صورت, برای آشنایی بانظم حاکم بر حقوقمالکانه در برابر طرح های عمومی شهرداری , شایسته است که از هر دو دیدگاه, به بررسی این نظم پرداخته شود و در اینراه, توانمند کسی خواهد بود که بر هر دو جنبه موضوع موردبحث, احاطه و تسلط داشته باشد.یکی از بحثهای کاربردی و بسیار مهم در حوزه حقوق املاک بحث استملاک اراضی هست . و با توجه به اهمیتروزافزون آن در دعاوی حقوق اراضی و همچنین حضور و فعالیت دولت و موسسات و شرکتهای وابسته به آن در اینحوزه، و پیچیدگی امر و مراحل کار و انجام اقداماتی خاص در این زمینه لازم است که به آن پرداخته شود و ابعاد آن واحکام مقررشده در این زمینه موردبررسی قرار بگیرد . ما نیز در این نوشتار قصد داریم ضمن بررسی استملاک و تحصیلاراضی در حقوق ایران احکام خاص آن را نیز بیان کنیم.

تملک، حقوق مالکانه، شهرداری دامغان، اراضی دولتی، مدیریت شهری