نیلوفر زارع - کارشناس ارشد، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
صدیقه زارع کیا - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران
پروانه عشوری - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

به منظور دستیابی به روش و فصل مناسب مرتعکاری گونه Sanguisorba minor در عرصه های مرتعی، مطالعه حاضر طی سال های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ در ایستگاه تحقیقات همند آبسرد به اجرا درآمد. طرح بصورت کرت های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. فاکتور A زمان مرتعکاری (در دوسطح مرتعکاری پاییزه و بهاره) در کرت های اصلی و فاکتور B روش مرتعکاری (در دو سطح بذرکاری و بذرکاری توام با ذخیره نزولات با استفاده از هلالی آبگیر) در کرت های فرعی قرار گرفتند. آماربرداری از درصد استقرار بوته ها در آخر فصل رویشی در هر سال انجام گرفت. تجزیه واریانس داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS ۲۲ و مقایسه میانگین ها با روش دانکن صورت گرفت. نتایج نشان داد که فصل مرتعکاری و روش مرتعکاری تاثیر معنی داری در استقرار گونه داشته اند. مرتعکاری پاییزه بهتر از بهاره و بذرکاری توام با ذخیره نزولات، بهتر از بذرکاری معمولی می باشد. آماربرداری سال آخر نشان داد بیشترین درصد استقرار مربوط به مرتعکاری پاییزه توام با ذخیره نزولات با ۴۵ درصد استقرار بوده که پایه ها به گل و بذر رسیدند. این در حالیست که در روش بذرکاری تنها ۱۸ درصد نهالها مستقر گردید. لذا مرتعکاری پاییزه و بذرکاری با استفاده از هلالی آبگیر به منظور حصول بهترین نتیجه جهت استقرار این گونه در منطقه مورد مطالعه و سایر مناطق مشابه، توصیه می گردد.

بذرکاری, هلالی آبگیر, مراتع نیمه استپی, روش مرتعکاری, فصل مرتعکاری