مریم شهری - دانش آموخته کارشناسی ارشد مرتعداری، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران
علی آریاپور - دانشیار، گروه مرتعداری، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران
حمیدرضا محرابی - استادیار، گروه مرتعداری، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران

در این تحقیق کیفیت علوفه سه گونه مرتعی Poa bulbosa، Trifolium repensوAstragalus gossypinus در سه مرحله فنولوژیکی (رشد رویشی، گلدهی و زمان رسیدن بذر) در استان لرستان، شهرستان بروجرد مورد مطالعه قرار گرفت. بوسیله نمونه برداری تصادفی و ۵ تکرار با استفاده از ۱۰ پایه گیاهی بر روی خط ترانسکت داده ها برداشت شدند. شاخص­های کیفی اندازه گیری و با استفاده از آنالیز واریانس و آزمون دانکن، میانگین داده­ها با یکدیگر مقایسه گردیدند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که مقدار ماده خشک قابل هضم در میان گونه های مختلف اختلاف معنی داری نداشت اما مقدار این شاخص در مراحل مختلف فنولوژیکی دارای اختلاف معنی داری در سطح ۱ درصد بود و بیشترین و کمترین میزان به ترتیب به مقدار ۶۱/۳۴ و ۲۴/۲۴ درصد مربوط به بذر دهی و قبل از گلدهی می باشد. مقدار پروتئین خام در میان گونه های مختلف و مراحل مختلف فنولوژیکی و اثر متقابل آنها در سطح ۵ درصد اختلاف معنی داری نشان داد و بیشترین و کمترین میزان ۰۶/۲۱ و ۹۷/۱۷ درصد به ترتیب مربوط به گونه های Trifolium repens و Poa bulbosa بود. مقدار فیبر خام در میان گونه های مختلف اختلاف معنی داری نشان نداد اما مقدار این شاخص در مراحل مختلف فنولوژیکی و اثر متقابل آنها دارای اختلاف معنی داری در سطح ۵ درصد بود و بیشترین و کمترین میزان به ترتیب به مقدار ۳۰/۹۴ و ۸۶/۲۰ درصد مربوط به زمان بذردهی و قبل از گل دهی می باشد. بیشترین و کمترین میزان دیواره سلولی منهای همی سلولوز به ترتیب به میزان ۶/۵۷ و ۲۶/۳۱ درصد مربوط به گونه های Poa bulbosa و Trifolium repensبودند. با توجه به نتایج بدست آمده به ترتیب گونه هایTrifolium repens، Poa bulbosaو Astragalusgossypinus از کیفیت علوفه بهتری در مراحل مختلف فنولوژیکی قبل از گلدهی برخوردار بودند که این موضوع بیانگر بهترین زمان چرا در ماه های اردیبهشت و خرداد می باشد.

Poa bulbosa, Trifolium repens, Astragalus gossypinus, کیفیت علوفه, مرحله فنولوژی