مجید شاهی گنزق - کارشناسی علومتربیتی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

مقاله حاضر با هدف مروری بر اختلال بیش فعالی(ADHD) به تبیین ویژگی ها، زمینه ها، عوامل و نکات تربیتی پرداخته است. با بررسی های صورت گرفته چنین برداشت شد که اختلال بیش فعالی نوعی اختلال زیستی- روانی است که زندگی فرد مبتلا و اطرافیانش را با مشکلات مربوطه مختل ساخته و پیامدهایی همچون نقض قانون و عدم پیروی از نظم، رشد شخصیتی نامناسب، طرد شدن توسط همسالان، بروز رفتارهای ضداجتماعی، افسردگی، اختلالات یادگیری، گرایش به مواد مخدر را به دنبال دارد( افشاری، ۱۳۹۸). سن تشخیص این اختلال با اینکه تا ۷ سالگی بیان شده است ولی به دلیل بروز نشانه های قابل فهم تا قبل از ۲ سالگی نیز قابل تشخیص است. از علائم اختلال بیش فعالی(ADHD) می توان به تکانشگری بیش ازحد، توجه و تمرکز پایین، اضطراب، رفتارهای غیرعادی، عدم پیروی از نظم و حواس پرتی و... اشاره کرد. این اختلال به سه نوع بی توجهی، بیش فعالی و نوع ترکیبی در سه سطح خفیف، متوسط و شدید تقسیم شده است. عواملی چون سن پایین بارداری، مصرف مواد توسط مادر باردار، ضربه به سر کودک هنگام تولد، استنشاق هوای آلوده، مواد غذایی نامناسب و اختلالات ژنتیکی در ایجاد این اختلال نقش موثری دارد. از جمله نکات قابل توجه به هنگام تعامل با کودکان مبتلا به اختلال ییش فعالی(ADHD) می توان به برنامه-ریزی کارها، تنظیم خواب، بازخورد مثبت، تقویت مثبت، تقسیم بندی تکالیف پیچیده به ساده و درک شرایط و انتظار در حد توانایی اشاره کرد. لازم است مراکز متولی و مسئول باید با استفاده ازیافته های مثبت و مفید پژوهشگران در راستای آموزش هرچه بهتر خانواده ها در جهت پیشگیری از ابتلا و تربیت و برخورد مناسب با کودکان مبتلا به این اختلال گام بردارند.

بیش فعالی، عدم تمرکز و توجه، تکانشگری، اختلال