مسعود جلودار - کارشناس فنی دفتر توسعه وبهره برداری شبکه آب امور آبفای کاشان، کاشان، ایران

مخازن بتنی کاربرد گستردهای در ذخیره آب شرب، آتش نشانی ، فاضلابها، نفت ، مواد شیمیایی سمی و سایر مایعات مشابه دارند. بنابراین با توجه به نوع کاربری آنها، این مخازن به طور معمول در رده سازه های بااهمیت خیلی زیاد و شریانهای حیاتی قرار می گیرند. درنتیجه طراحی این مخازن در برابر بارهای لرزهای و عملکرد مناسب آنها در هنگام زلزله از اهمیت فراوانی برخوردار می باشد. مرجع اصلی برای طراحی مخازن آب زمینی در ایران، نشریه شماره ۱۲۳ سازمان برنامه و بودجه کشور با عنوان ضوابط و معیارهای طرح و محاسبه مخازن آب زمینی می باشد. یکی از مهم تر ین مسائل در طراحی مخازن آب آگاهی از میزان موج آب ایجادشده در اثر تلاطم سطح آب به منظور در نظرگیری فاصله آزاد سطح آب تا سقف مخزن (freeboard) می باشد . هدف از این مطالعه ، بررسی میزان ارتفاع آزاد (freeboard) برای آب داخل مخزن تا سقف مخزن تحت اثر زلزله و مقایسه آن با مقادیر موجود در نشریه شماره ۱۲۳ می باشد. در این تحقیق ، به اثر نیروی زلزله بر روی تلاطم سطح آب و ماکزیمم ارتفاع موج آب توسط نرم افزار ABAQUS پرداخته شده و به منظور بررسی بهتر ارتفاع موج آب، از چهار مخزن به احجام ۵۰۰ و ۲۰۰۰ و ۴۵۰۰ ۸۰۰۰ ( به صورت دوقل و) مترمکعب ، هرکدام با ارتفاع آب ۴ و ۵/۴ متر و تحت هفت رکورد زلزله واقع و آنالیز گردیده است . از نتایج به دست آمده این طور می توان نتیجه گرفت که فرمول ارائه شده در نشریه جدید شماره ۱۲۳ (چاپ سال ۱۳۹۵) بر ای مقدار free board عدد بسیار زیادی بوده اهمیت بازنگری در این فرمول احساس می شود.

مخزن بتنی مدفون، حداکثر ارتفاع موج آب، زلزله ، نوسانات سطح آب، ارتفاع آزاد .