مقایسه تطبیقی قابلیت ها وفعالیت های منطقه آزاد قشم و برخی مناطق آزاد جهان

منطقه آزاد محدوده ای است در داخل مرزهای سیاسی کشور که مشمول محدودیت های قانونی، به ویژه مقررات گمرکی نباشد. معمولا از این مناطق به عنوان مناطق فعالیت های تجاری، صنعتی و خدماتی یاد می شود. مناطق آزاد می توانند به عنوان فرصت ها و ابزارهایی با توانایی نقش آفرینی ژئوپلیتیک یا توانایی خلق چشم اندازهای ژئوپلیتیک در خدمت کشورها باشند. امروزه مناطق آزاد به عنوان پدیده ای فراگیر در صحنه اقتصاد جهانی مطرح شده اند، به طوری که به طور روزافزونی شاهد ایجاد یا گسترش مناطق آزاد تجاری-صنعتی در کشورها هستیم. از منظر جغرافیای سیاسی، مناطق آزاد یکی از عناصر ساختار سیاسی فضا با کارکرد و هویت اقتصادی تجاری است. این مناطق در مجموع در چهار سطح مختلف محلی، ملی، منطقه ای و جهانی به ایفای نقش می پردازند که گستره عملکرد، نفوذ و موفقیت آنها در سطوح چهارگانه را کارکردها و میزان موفقیت آن منطقه مشخص می کند. جزیره قشم در سال 1369 شمسی توسط دولت وقت به عنوان منطقه آزاد تجاری-صنعتی انتخاب شد. این جزیره به عنوان بستر اصلی منطقه آزاد تجاری-صنعتی قشم، از نظر قابلیت های طبیعی و محیطی دارای ویژگی های کم نظیر و منحصر بفردی است. سواحل بسیار مناسب، بهره مندی از اسکله های متعدد وکرانه بسیار عمیق با قابلیت پهلودهی شناورهای بزرگ، وسعت زیاد، جاذبه های توریستی شگفت انگیز، موقعیت ارتباطی ممتاز و قرار گرفتن در مسیر کریدور ترانزیت کالای جنوب/ شمال و کریدور پروازهای بین المللی شرق به غرب، نزدیکی به ساحل شمالى خلیج فارس و امکان اتصال شبکه زمینی و ریلی داخلی؛ بخش از این قابلیت های عالی می باشد. این مقاله با رویکرد توصیفی-تحلیلی تلاش دارد تا ضمن بررسی ویژگی ها و قابلیت های 10 منطقه آزاد در جهان، به تبیین ویژگی ها و توانمندی های جزیره قشم و منطقه آزاد قشم بپردازد و در نهایت وضعیت منطقه آزاد قشم در مقایسه با سایر مناطق آزاد جهان مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد.

Keywords:

مناطق آزاد , منطقه آزاد تجاری- صنعتی قشم , توان مندی ها و فرصت ها