علی خنامانی - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد جیرفت، کرمان، ایران
حسن فتحی زاد - دانشجوی دکتری بیابان زدایی، دانشکده منابع طبیعی و کویر شناسی، دانشگاه یزد، ایران
محمدعلی حکیم زاده - عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد، ایران

به دلیل افزایش جمعیت و در نتیجه افزایش نیاز به غذا، طی دهه های گذشته شاهد تغییرات گسترده در کاربری اراضی و به ویژه افزایش اراضی کشاورزی هستیم. هدف از این تحقیق، بررسی تغییرات کاربری اراضی دشت برتش در شهرستان دهلران استان ایلام طی دوره ۲۶ ساله (۱۳۶۷ تا ۱۳۹۳) با استفاده از روش شیءگرا می باشد. برای انجام این تحقیق، پس از تهیه تصاویر ماهواره لندست سنجنده TM (۱۹۸۸)، ETM+ (۲۰۰۱) و لندست ۸ (۲۰۱۴)، تصحیحات مورد نیاز انجام شد و بعد با استفاده از روش شیءگرا، نقشه کاربری اراضی مربوط به سه دوره زمانی تهیه گردید. نتایج حاصل از ارزیابی دقت نقشه های تولید شده نشان می دهد که بیشترین میزان دقت کل و ضریب کاپا با مقدار ۹۰ و ۹۵ درصد مربوط به تصویر سال ۲۰۰۱ و کمترین آن با مقدار ۸۰ و ۹۰ درصد مربوط به تصویر سال ۱۹۸۸ می باشد. دقت کل و ضریب کاپا در تصویر سال ۲۰۱۴ نیز با مقدار ۹۰ و ۹۲ درصد، دقت خوبی را به نمایش می گذارد. نتایج روند تغییرات کاربری اراضی نشان داد که کاربری مرتع متوسط با کاهش بیش از ۲۱ هزار هکتاری، بیشترین تغییرات را داشته است. در رتبه بعدی، اراضی کشاورزی قرار دارد که افزایش بیش از ۱۵ هزار هکتاری (دو برابری) را نشان می دهد، که دلیل آن افزایش جمعیت و وجود منابع آبی کافی در این ناحیه می باشد. کاربری مرتع فقیر نیز روند افزایشی حدود ۵/۱ برابری را نشان می دهد که نشان دهنده تخریب مراتع متوسط می باشد. اراضی شوره زار نیز در ابتدا روند افزایشی، اما در ادامه به دلیل تبدیل شدن به اراضی کشاورزی، روند کاهشی را نشان می دهد. میزان دقت کل (۹۰-۹۰۰) و ضریب کاپا (۹۵-۹۰) نشان دهنده دقت بسیار بالای این روش در تعیین کاربری اراضی می باشد.

کاربری اراضی, دقت کل, ضریب کاپا, قطعه سازی, دشت برتش