سمیه دهداری - استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء(ص)، بهبهان، ایران
معصومه موقری رودپشتی - استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان، اهواز، ایران.
زهره خراسانی کوهانستانی - استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء(ص)، بهبهان، ایران
علی احسانی - دانشیار، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

کاهش بیوماس گیاهی در اکوسیستم ها ی جنگلی و مرتعی به هر دلیلی می تواند بر روند ترسیب کربن و در نتیجه گرمایش زمین تاثیرگذار باشد. مطالعه حاظر با هدف ارزیابی ذخیره سازی کربن تحت شدت های متفاوت چرای دام در مراتع چاه ماری شهرستان بهبهان در استان خوزستان با غالبیت گونه   A. sieberi انجام گردید. سه منطقه با شدت چرای شدید، متوسط و کم با در نظر گرفتن تمامی ویژگی های توپوگرافی (شیب، جهت و ارتفاع)، بارندگی، خاک و اقلیم یکسان انتخاب شدند. نمونه برداری از پوشش گیاهی به روش تصادفی – سیستماتیک در قالب ۶۰ پلات یک متر مربعی و در طول سه ترانسکت ۱۰۰ متری در منطقه معرف صورت گرفت. به منظور بررسی میزان کربن زیتوده هوایی و زیرزمینی اقدام به نمونه برداری کامل از زیتوده اندام هوایی و زیرزمینی گردید و کربن گیاه با استفاده از روش احتراق تعیین شد. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزار  SPSS v. ۱۶، مقایسه داده ها در شدت های چرایی از طریق آزمون تجزیه واریانس یکطرفه و میانگین صفات مورد بررسی با آزمون دانکن مقایسه شدند. نتایج نشان داد که بین شدت های چرایی مختلف میزان کربن آلی گیاه از منطقه با شدت چرای کم به منطقه با شدت چرای زیاد میزان آن کاهش یافته و از ۳/۵۷۰۴ به ۱/۳۴۷۰ رسیده است. همچنین بین تیمارهای مختلف از نظر ذخیره کربن در اندام های هوایی و زیرزمینی اختلاف معنی داری وجود داشت و ذخیره کربن در زیتوده هوایی در شدت چرای کم ۹/۴۳۶۰ و در زیتوده زیرزمینی ۵/۲۱۸۰ بود.

دی اکسید کربن, گرمایش جهانی, اکوسیستم مرتع, زیتوده گیاهی, خوزستان