پرویز غلامی - دانشجوی دکتری علوم مرتع، گروه مرتع داری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران
جمشید قربانی - دانشیار، گروه مرتع داری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران
مریم شکری - استاد، گروه مرتع داری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران
مصطفی ترکش - استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران
نصرت الله صفائیان - استاد، گروه مرتع داری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران

گونه سنبله نقره ای (Stachys byzantina) یکی از مهمترین گیاهان زیادشونده در مراتع دامنه شمالی البرز در استان مازندران است. هدف از این مطالعه بررسی اثرات هجوم این گیاه بر پوشش گیاهی در مهمترین آشفتگی های محیطی ایجاد شده در مراتع ییلاقی منطقه واز چمستان در استان مازندران است. نمونه برداری پوشش گیاهی در منطقه قرق و مراتع تحت هجوم که شامل دیمزار رها شده، چرای متوسط و چرای شدید بوده انجام شد. پوشش گیاهان مرتعی و ویژگی های گونه سنبله نقره ای در امتداد ترانسکت و در پلات های یک متر مربعی اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که ویژگی های کمی مربوط به گونه سنبله نقره ای در دیمزار رها شده و مراتع با چرای متوسط از مقدار عددی بیشتری برخوردار بوده است. آشفتگی ناشی از تغییر کاربری و چرای دام به همراه هجوم گیاه سنبله نقره ای کاهش معنی داری درصد تاج پوشش چندساله ها، پهن برگان علفی و گندمیان چندساله را از قرق به چرای سنگین و دیمزار رها شده در پی داشت. افزایش معنی دار درصد تاج پوشش یکساله ها، پهن برگان علفی و گندمیان یکساله در دیمزار رها شده مشاهده شد. درصد تاج پوشش گیاهان چند ساله و میزان تولید پهن برگان علفی رابطه منفی معنی داری با درصد تاج پوشش و تراکم گیاه سنبله نقره ای داشتند. در آنالیز چند متغیره ترکیب پوشش گیاهی مراتع منطقه تغییر معنی داری را بواسطه افزایش حضور گیاه سنبله نقره ای داشته که به صورت کاهش حضور گیاهان خوشخوراک مرتعی بوده است.

گیاهان مهاجم, ترکیب گونه ای, دیمزار رها شده, گرادیان چرای دام