منیرالسادات ذاکرفرد - دکترای روان شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
ابوالقاسم نوری - استاد گروه روان شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
هوشنگ طالبی - دانشیار گروه آمار، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
حسین سماواتیان - استادیار گروه روان شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

این پژوهش با هدف تعیین نقش میانجی گری تعادل کار-خانواده در رابطه بین استقلال در کار و رفتارهای مدنی سازمانی طراحی و اجرا گردید. روش پژوهش توصیفی و از نوع رابطه ای بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه کارکنان یک سازمان دولتی در شهر اصفهان بود که در نیمه دوم سال ۱۳۹۲ در این سازمان مشغول به کار بودند. تعداد ۱۵۰ نفر از اعضای جامعه آماری به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزارهای به کار رفته شامل پرسشنامه تعادل کار خانواده (کارلسون، ۲۰۰۹)، پرسشنامه رفتار مدنی سازمانی (ویلیامز، ۱۹۹۱) و پرسشنامه ویژگی های شغلی (سیمز، ۱۹۷۶) است که ویژگی های روان سنجی آن ها مطلوب به دست آمد. پایایی این پرسشنامه ها با استفاده از آلفای کرونباخ برابر با تعادل کار-خانواده ۸۳۲/۰، رفتار مدنی سازمانی معطوف به فرد ۶۱۲/۰ رفتار مدنی سازمانی معطوف به سازمان ۶۹۷/۰ و استقلال در کار ۶۰۶/۰ به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده های این پژوهش از الگو سازی معادلات ساختاری (SEM) استفاده گردید. نتایج نشان داد که  تعادل کار-خانواده میانجی کامل رابطه بین استقلال در کار با رفتار مدنی سازمانی معطوف به فرد می باشد. در حالی که این متغیر میانجی کننده جزیی استقلال و رفتار مدنی سازمانی معطوف به سازمان است. در یک نتیجه گیری کلی می توان بیان نمود که با افزایش استقلال، افراد توانایی بیشتری در برقراری تعادل وظایف شغلی و خانوادگی پیدا کرده و در نتیجه میزان رفتارهای مدنی سازمانی بیشتری می شود.

استقلال, تعادل کار-خانواده, رفتار مدنی سازمانی