ولی اله رئوفی راد - دانشجوی دکتری مرتعداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران
راضیه صبوحی - دانشجوی دکتری مرتعداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
غلامرضا شجاعی - کارشناس ارشد آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
ستاره باقری - دانشجوی دکتری مرتعداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران

طرح های مرتعداری یکی از ابزار های اصلی مدیریت و بهره برداری از مراتع در ایران است و در تهیه آنها سطح مرتع، تعداد بهره بردار و تعداد دام از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. تحقیق حاضر در سال ۱۳۸۷ در سطح مراتع استان اصفهان به منظور بررسی رابطه بین سطح، تعداد بهره بردار و نسبت تعداد دام موجود به تعداد دام مجاز با وضعیت مرتع انجام شد. بدین منظور با مراجعه به اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان، لیست کلیه طرح های مرتعداری تهیه و با مطالعه دقیق کتابچه طرح ها، سطح مراتع و تعداد بهره بردار هر طرح استخراج گردید. در مرحله بعد وضعیت مراتع به روش چهار فاکتوره (مرتع قشلاقی) و شش فاکتوره (مرتع ییلاقی) و تعداد دام مجاز مراتع تعیین و همچنین تعداد دام موجود مراتع شمارش گردید. در مرحله آخر رابطه بین سطح مرتع، تعداد بهره بردار و نسبت تعداد دام موجود به تعداد دام مجاز (بصورت جداگانه و مشترک) با وضعیت مرتع در سه حالت (کل مراتع، مراتع قشلاقی و مراتع ییلاقی) به روش همبستگی اسپیرمن و آنالیز تشخیص (تحلیل ممیزی)  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که سطح مرتع و نسبت تعداد دام موجود به تعداد دام مجاز در مراتع ییلاقی و مجموع مراتع قشلاقی و ییلاقی (مشترکا) ارتباط معنی داری با وضعیت مرتع دارد، در حالی که رابطه معنی­داری برای هیچکدام از متغیرها با وضعیت مراتع قشلاقی یافت نشد. بنابراین کاهش سطح مرتع و نسبت تعداد دام موجود به تعداد دام مجاز با توجه به نوع مرتع (ییلاقی یا قشلاقی) می تواند یکی از عوامل تاثیر گذار بر تخریب وضعیت مرتع در منطقه مورد مطالعه می باشد.

سطح مرتع, تعداد بهره بردار, تعداد دام, وضعیت مرتع, استان اصفهان