محمد سعید وقار - استادیار، گروه زراعت، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران

هدف: تنش کم آبی تعادل جذب و انتقال ریزمغذی ها از ریشه به اندام های هوایی را مختل می کند و تهدید جدی برای محصولات کشاورزی است. این آزمایش به منظور بررسی اثر محلول پاشی نانو کلات آهن، روی و منگنز بر شاخص کلروفیل، فلورسانس کلروفیل، غلظت عناصر آهن، روی و منگنز دانه و ارتباط آن ها با عملکرد دانه سویا انجام شد. مواد و روش ها: آزمایش به صورت اسپلیت پلات، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال متوالی اجرا شد. عامل اصلی رژیم آبیاری در کرت اصلی شامل قطع آبیاری در مرحله گلدهی، غلاف دهی، پر شدن دانه و آبیاری کامل و عامل فرعی محلول پاشی با آب مقطر (شاهد)، آهن، روی، منگنز، آهن+روی، آهن+منگنز، روی+منگنز و آهن+روی+منگنز در کرت های فرعی بود. یافته ها: تنش خشکی عملکرد دانه را به طور معنی داری کاهش داد که بیشترین کاهش در مرحله غلاف دهی (۴/۳۱ درصد کاهش نسبت به شاهد) بود. کمترین و بیشترین میزان فلورسانس کلروفیل در اثر تنش در مرحله غلاف دهی و آبیاری کامل به دست آمد. تیمارهای آهن و آهن+روی به ترتیب بالاترین فلورسانس کلروفیل و شاخص کلروفیل را داشتند. تیمار شاهد بالاترین و تیمار تنش در مرحله غلاف دهی کمترین غلظت آهن، روی و منگنز دانه را دارا بودند. نتیجه گیری: محلول پاشی نانوکلات های آهن، روی و منگنز در شرایط کم آبی یک روش کاربردی در جهت کاهش فلورسانس کلروفیل، افزایش محتوای ریزمغذی ها در دانه و عملکرد دانه است. تیمار ترکیبی آهن+روی بهترین تیمار بود.

تنش خشکی, تغذیه برگی, سویا, عناصر ریزمغذی, فلورسانس کلروفیل, نانو کلات آهن, روی, منگنز