اشرف اسدی - استادیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

با نزدیک شدن به فصول گذار در انتهای فصل زمستان ، تغییر در شرایط الگوهای حرکت و تندی باد در عرض های میانه پدیده ای اجتناب ناپذیر است که گاها می تواند مدیریت بحران و رفت و آمد در معابر شهری را با مشکل مواجه کند . هدف این پژوهش بررسی شرایط همدید شکل گیری تند باد و توفان گرد و غبار در شهر شیراز در روز در ۲۲ اسفند ۱۳۹۹ می باشد. برای رسیدن به این هدف با رویکرد محیطی به گردشی از داده های روزانه بارش ، سرعت باد و گرد و غبار سازمان هواشناسی و داده های دمای هوا، ارتفاع ژئوپتانسیل ، فشار تراز دریا ، باد مداری، باد نصف النهاری، رطوبت ویژه و امگا از پایگاه داده NCEP/NCAR جهت بررسی تراز فوقانی جو استفاده شده است. نتایج نشان داد که قرار گیری منطقه مورد مطالعه در زیر ناحیه فرارفت تاوایی مثبت در شرق ناوه بادهای غربی که منجر به واگرایی بالایی و همگرایی پایینی می گردد ، برقراری شیو دما و جبهه زایی و به ویژه فرود رودباد جبهه قطبی تا ترازهای پایین جو ، شرایط همدید برای رخداد صعود شدید هوا و شکل گیری تندباد های شدید ناشی از آن را در روز مورد مطالعه فراهم کرده است. این پژوهش می تواند با شناسایی عوامل تاثیر گذار بر رخداد تند بادها مبنای علمی مطلوبی، برای حفاظت و بهبود شرایط سکونت گاه های انسانی باشد.

ناهمواری ارتفاع ژئوپتانسیل, جبهه زایی, فرارفت تاوایی, رودباد جبهه قطبی, شیراز