کیوان رجبعلی زاده - گروه علوم دامی، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران
صادق علیجانی - گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
ابوالفضل قربانی - گروه علوم دامی، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر،ایران
طرلان فرهوش - گروه علوم دامی، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران

زمینه مطالعاتی: نمایش نموداری ترشح شیر در یک دوره شیردهی به عنوان منحنی شیردهی شناخته می شود. با ارزیابی منحنی شیردهی طراحی راهکارهای مناسب برای پرورش و مدیریت گاوهای شیری راحت تر انجام می شود. برای توصیف تولید شیر در یک دوره ی شیردهی در گاوهای شیری، مدل های ریاضی مختلفی توسعه یافته اند. برآورد پارامترهای این مدل ها در مورد گاوهای شیری ایران، با استفاده از روش بیزین انجام نشده است. هدف: تحقیق حاضر، برآورد بیزین پارامترهای مدل های ریاضی وود، میلک بات، گمپرتز، دایجکسترا، کوبی- لیدو، ون برتالانفی، برودی و لاجستیک برای منحنی شیردهی بود. تعداد ۳۰۶۱۸، ۳۰۶۸۵ و ۳۰۶۲۷ رکورد روز آزمون به ترتیب برای تولید شیر، درصد چربی و درصد پروتئین مورداستفاده قرار گرفت. این رکوردها مربوط به روزهای ۵ تا ۳۰۵ روز دوره ی اول شیردهی گاوهای هلشتاین ایران با ۳۶۸۵ گاو از ۳۵۰ گله بود. روش کار: در ابتدا داده ها برای اثرات ثابت معنی دارHTD و سن زایش گوساله تصحیح شدند. پارامترهای منحنی های شیردهی با استفاده از رکوردهای روز آزمون گاوها در رویه MCMC نرم افزار SAS و با به کار بردن یک مدل غیرخطی مختلط با روش بیزین برآورد گردیدند. برای در نظر گرفتن منحنی شیردهی انفرادی هرکدام از گاوها، اثر هر گاو به عنوان اثر تصادفی در تمامی مدل های غیرخطی مورداستفاده قرار گرفت. برای نمونه گیری از توزیع پسین پارامترها، از الگوریتم نمونه گیری زنجیره ی مارکوف مونت کارلو، با در نظر گرفتن دوره ی قلق گیری، فاصله ی نمونه گیری و تعداد کل سیکل به ترتیب ۱۵۰۰۰۰،۱۰۰ و ۴۰۰۰۰۰ سیکل برای هرکدام، به دست آمد. برای بررسی مقادیر نمونه گیری شده و محاسبه شاخص همگرایی، از اندازه ی موثر نمونه و آزمون تشخیص جوک استفاده گردید. مدل ها، توسط معیار انحراف اطلاعات (DIC) باهم مقایسه شدند. نتایج: با بررسی آماره توابع و شاخص های همگرایی، تابع برودی برای تولید شیر و تابع وود برای درصد چربی و درصد پروتئین مناسب ترین مدل و برازش بهتری را نشان دادند. در نتایج به دست آمده، پارامترهای برآورد شده از تابع برودی برای تولید شیر به ترتیب ۲۱۹/۳۷، ۵۴۴/۰ و ۰۸۴/۰ برای a،b و c بود. برای درصد چربی شیر و درصد پروتئین شیر پارامترهای برآورد شده از تابع وود به ترتیب ۲۹/۴ و ۵۳/۳ برای a، ۰۸/۰- و ۰۴/۰- برای b و ۰۰۰۸/۰- و ۰۰۰۴/۰- برای c بود. نتیجه گیری نهایی: نتایج تحقیق حاضر، نشان داد که توابع برودی و وود به ترتیب، به عنوان بهترین مدل در پیش بینی تولید شیر و صفات تولیدی در گاوهای هلشتاین ایران در دوره ی اول شیردهی می‎ باشند.

تشخیص همگرایی, گاوهای هلشتاین, منحنی شیردهی, برآورد بیزین, زنجیره مارکوف مونت کارلو