حسن شفیعی - استادیار، گروه روان شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
محمد صالح رستمی - کارشناس ارشد روان شناسی تربیتی، گروه روان شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

پژوهش حاضر باهدف تعیین اثربخشی برنامه آموزشی سازگاری اجتماعی بر ادراک شایستگی، اشتیاق تحصیلی و احساس تعلق به مدرسه در دانش آموزان پسر انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه شهر سقز که تعداد آن ها بر اساس اعلام نظر آموزش وپرورش (۲۳۰۰N=) در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ بودند که از طریق روش نمونه گیری در دسترس تعداد ۳۰ نفر انتخاب گردید و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (۱۵ نفر) و گواه (۱۵ نفر) قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری در این پژوهش پرسشنامه های ادراک شایستگی (هارتر، ۱۹۸۲) اشتیاق تحصیلی (فردریکز، بلومنفیلد و پاریس، ۲۰۰۴) و احساس تعلق به مدرسه (بری، بتی و وات، ۲۰۰۵) بودند. دانش آموزان گروه آزمایش ۱۰ جلسه ۹۰ دقیقه ای و به مدت ۵ هفته متوالی (هر هفته ۲ جلسه) تحت آموزش برنامه سازگاری اجتماعی (نجاری، جدیدی، مرادی و کریمی، ۱۳۹۷) قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. داده های بدست آمده با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که آموزش برنامه سازگاری اجتماعی تاثیر معناداری برافزایش ادراک شایستگی (۰۴۸/۰p=)، اشتیاق تحصیلی (۰۴۹/۰p=) و احساس تعلق به مدرسه (۰۴۰/۰p=) در دانش آموزان پسر دارد. درمجموع نتایج حاکی از اثربخش بودن برنامه سازگاری اجتماعی به عنوان یک روش موثر در افزایش ادراک شایستگی، اشتیاق تحصیلی و احساس تعلق به مدرسه در دانش آموزان پسر بود. لذا پیشنهاد می شود که این برنامه توسط متولیان آموزش وپرورش و نهادهای تربیتی جهت طراحی برنامه های آموزشی پیشگیرانه و بهبود دستاوردهای آموزشی مورداستفاده قرار بگیرد.

برنامه آموزشی سازگاری اجتماعی, ادراک شایستگی, اشتیاق تحصیلی, احساس تعلق به مدرسه