حمید شایان - استاد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد
مریم قاسمی - استادیار، گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد،
حوریه هوایی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی

امروزه آب یکی از بزرگ ترین چالش های قرن حاضر است و منشا بسیاری از تحولات جهان محسوب می شود. از آنجایی که پراکنش منابع آب و نزولات عموما متناسب نمی باشد، ذخیره سازی و انتقال در مقیاس خرد و نیز بین حوضه ای آب در قالب طرح های آبی برای جمع آوری، انتقال برای توسعه موزون فعالیت های انسانی لازم است. لذا استفاده بهینه و درست از منابع آبی و جلوگیری از هدررفت آن ها از اهمیت زیادی برخوردار است. پژوهش حاضر به دنبال شناسایی مهمترین تاثیرات طرح های کوچک مقیاس محلی مهار و انتقال آب بر توسعه اقتصاد روستایی در قلمرو شهرستان نیشابور و شناسایی مشکلات پیش روی آنها می باشد. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. تعداد نمونه ها ۱۶۵ سهم بر آب استخر یا بند می باشد که با استقاده از فرمول N۰ با توجه به تعداد سهامداران آب تعیین شد. با توجه به نتایج به دست آمده، ایجاد طرح های کوچک مقیاس و محلی مهار و انتقال آب باعث افزایش سطح توان اقتصاد روستایی خصوصا در بخش کشاورزی شده است. چرا که راندمان و مساحت اراضی زراعی و باغی بعد از ایجاد طرح های کوچک مقیاس و محلی مهار و انتقال آب به طور معناداری افزایش یافته اند. همچنین مشکلاتی نظیر اختلاف بر سر تقسیم آب، تخریب به وسیله افراد غریبه و کمبود سرمایه، ضعف همکاری مالکین و تامین بودجه، عدم ایمن سازی، سامان دهی آب های سطحی و مشکلات مالی نیز در این زمینه وجود دارد.

مهار آب, انتقال آب, اقتصاد روستایی, طرح های کوچک مقیاس, نواحی روستایی