محمدرضا شوشتری - مربی پژوهشی، مرکزتحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی، ایران
فرهنگ قصریانی - استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
امیر قربانخانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

مراتع نیمی از سرزمین ایران را می پوشانند که از ویژگی های اکولوژیکی منحصر به فردی برخوردار هستند. شناخت این ویژگی ها، نیاز اساسی هرنوع مدیریتی در این عرصه هاست. در این راستا پژوهش حاضر به منظور بررسی شدت های مختلف چرای دام بر روی ویژگی های رویشی و زایشی گونه کلیدی Bromustomentellus به مدت چهار سال در منطقه گون بان هرسین واقع در استان کرمانشاه به اجرا درآمد. ابتدا یک منطقه مناسب و کلیدی به مساحت یک هکتار انتخاب و حصارکشی و قرق گردید. در این بررسی از روش تقلید چرا ( (simulationاستفاده گردید. سه شدت برداشت ۲۵ درصد، ۵۰ درصد و ۷۵ درصد با حالت بدون برداشت (شاهد)  به عنوان تیمارهای آزمایش بر روی گونه فوقمورد مقایسه قرار گرفت. در هر تیمار ۴۰ پایه از گونه انتخاب شد. تاثیر بهره برداری بر خصوصیات فنولوژیکی مانند ارتفاع، تعداد ساقه های گلدهی، بنیه و شادابی، سطح یقه، تولید علوفه و سایر خصوصیات مورد بررسی قرار گرفت. نتایج با استفاده از تجزیه واریانس مرکب با پایه طرح کاملا تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تولید گونه Bromustomentellus در اثر برداشت های مختلف از نظر آماری معنی دار نبوده و در مرتع مورد مطالعه تا ۷۵% حد بهره برداری مجاز دارد ولی صفات مرفولوژیک را در بعضی موارد تحت تاثیرخود قرار داده است. به این شرح که برداشت باعث کاهش تعداد ساقه های گلدهی و افزایش نسبی قطر یقه شد. همین طور تاثیر چندانی بر روی ارتفاع و شادابی گونه نداشت یا به عبارت دیگر برداشت قدرت باززایی گونه را کاهش داد (به علت کاهش تعداد ساقه گلدهی). اما شدت برداشت ۷۵%  باعث افزایش سطح یقه گیاه شده است.

حد بهره برداری مجاز, ظرفیت مرتع, کیفیت علوفه, گون بان هرسین, استان کرمانشاه