محمد فیاض - استادیار پژوهشی، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
سیدحمید حبیبیان - استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
حسن یگانه - استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
انور سنایی - دانشجوی دکتری مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

در این تحقیق ارزش رجحانی گونه های مرتعی جهت گوسفند و بز در مراتع چشمه انجیر استان فارس در مدت چهار سال (۱۳۸۹-۱۳۸۶) مطالعه شد. جهت این امر از روش زمان سنجی در ماه های چرای دام (خرداد-رویشی گلدهی، تیر-گلدهی، مرداد و شهریور-بذردهی) استفاده شد که در هر ماه یک روز بین یک تا دو ساعت بعد از ورود دام به مرتع که به تعادل نسبی در چرا می رسد، ۳۰ دقیقه از چرای دام روی گونه ها فیلم تهیه و با انتقال به کامپیوتر زمان های چرای هرگونه تعیین گردید و به درصد تبدیل شدند، همچنین تعداد دفعات استفاده از گونه ها و مدت زمان استفاده از هر گونه در ماه های مذکور برای هر دام مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها در قالب طرح بلوک کاملا تصادفی و با استفاده از نرم افزار SAS انجام شد. نتایج نشان داد که بین گونه های مختلف از نظر درصد زمان چرا شده و دفعات چرا در سطح ۰۱/۰ اختلاف معنی دار وجود دارد، لیکن اثر ماه و اثر گونه * ماه در تیمار درصد زمان چرا و دفعات چرا برای هیچکدام از دام های گوسفند و بز معنی دار نشد. نتایج ارزش رجحانی گونه ها نشان داد که بیشترین درصد زمان صرف شده و بیشترین دفعات چرا برای گوسفند و بز بر روی گونه های Annual Grasses+ Forbsمی باشد و در مجموع نتایج نشان داد که بز بوته خوار و گوسفند گراس-فورب خوار می باشد.

ارزش رجحانی, روش زمانسنجی, گونه های مرتعی, گوسفند, بز