ابوالفضل رحمتی زاده - کارشناس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قم، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، قم، ایران
مصطفی جعفری - دانشیار، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
مصطفی کریمیان اقبال - دانشیار، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

گام نخست برای مقابله با مشکل اراضی شور، شناسایی عرصه اراضی شور فعلی می باشد. از آنجایی که حضور نباتات در هر منطقه با شرایط کلیماتیک و ادافیک آن مناطق مرتبط است، بنابراین شناخت روابط میان عوامل خاک، آب، هوا و پوشش گیاهی در هر رویشگاه و تعمیم آن به دیگر نقاط مشابه از جمله اهداف مهم این بررسی می باشد. در بررسی حاضر ابتدا تیپ های پوشش گیاهی با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست تشخیص داده شد و سپس اقدام به بررسی های لازم در مورد هر یک از تیپ های گیاهی گردید. به این منظور در داخل هر تیپ گیاهی یک پروفیل خاک حفر و در جاهایی که در عمق پروفیل آب یافت شد پس از نمونه برداری، مورد آزمایش قرار گرفت. در ضمن تعدادی از پروفیل های خاک در مناطق فاقد پوشش گیاهی حفر و مورد بررسی واقع شدند. نتایج بررسی حاضر نشان داد نیمی از تیپ های گیاهی بررسی شده بر روی خاک های شور و نیمی دیگر برروی خاک های غیرشور رویش نموده اند. خاک منطقه مورد بررسی در کلاس خاک های شور و قلیایی دسته بندی شد. مقاوم ترین گیاه هالوفیت منطقه اشنان (Seidlitzia) بوده و کمترین مقاومت را علف شور (Aeluropus) دارا می باشد.عواملی نظیر تشکیلات زمین شناسی محتوی رسوبات تبخیری (نئوژن)، رسوبات سازند قم، بارش اندک، گنبد نمکی قم، آب های شور جاری در منطقه و موقعیت خاص ژئومرفولوژی از عوامل تشدیدکننده شوری در منطقه مورد بررسی بودند.

مناطق شور, پروفیل خاک, استان قم, پوشش گیاهی