فرهنگ قصریانی - استادیار، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران
مینا بیات - نویسنده مسئول، کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران
افسانه جبارزارع - کارشناس ارشد مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران
میرطاهر قائمی - عضو هیئت علمی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی، ارومیه، ایران

هدف از مدیریت مراتع، حفظ، احیاء، توسعه و بهره‎برداری پایدار از منابع مرتعی می باشد، که چشم‎‎انداز آن بهره برداری مناسب و پایدار از مراتع به نحوی که به سایر منابع مرتعی به ویژه آب و خاک خسارتی وارد نشود. برای مدیریت پایدار مرتع، محاسبه ظرفیت مراتع و تعیین حد بهره برداری مجاز گونه های مهم و کلیدی مراتع لازم و ضروری می باشد. با داشتن ظرفیت واقعی مراتع و ارائه دقیق برنامه های مدیریتی می توان از نابودی پوشش گیاهی، خاک و کاهش منابع آب در اراضی مرتعی جلوگیری نمود. در این پژوهش گونه Puccinella distans که یکی از گونه های کلیدی و مهم مراتع شور تزخراب ارومیه می باشد مورد بررسی قرار گرفت. به منظور انجام تحقیق ابتدا مساحتی معادل ۵/۰ هکتار در مراتع شورپسند اطراف دریاچه ارومیه انتخاب و در سال اول برای انجام عملیات قرق محصور گردید. از گونه مورد نظر ۴۰ پایه انتخاب شده که به صورت ماهیانه در فصل چرا در منطقه توسط قیچی باغبانی برداشت‎های ۲۵، ۵۰ و ۷۵ درصد انجام شد. همچنین به ازای هر ۱۰ پایه یک تیمار اعمال گردید. در پایان تاثیر بهره برداری با بررسی تغییرات ایجاد شده در خصوصیات فنولوژیکی، تولید علوفه، شادابی و مرگ و میر در پایه های منتخب مطالعه شد. نتایج نشان داد که افزایش میزان بهره برداری موجب بروز مشکلات و زوال در توانایی های حیاتی گونه مورد نظر گردید. بنابراین با بررسی اثرات برداشت در تیمارهای منتخب بر روی پایه های گیاهی حد بهره برداری ۵۰ درصد با بروز کمترین اثرات منفی در خصوصیات گیاهی و توانایی حیاتی و استفاده بهینه از تمام علوفه مجاز مناسب تشخیص داده شد.

حد بهره برداری مجاز, Puccinella distans, مراتع شور تزخراب ارومیه, شبیه سازی چرا