فاطمه سالاریان - کارشناسی ارشد مرتع داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
جمشید قربانی - استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
نصرت اله صفائیان - استاد گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چرای دام به­طور مستقیم یا غیرمستقیم بر ساختار و پویایی پوشش گیاهی مراتع تاثیر دارد. این اثرها را می­توان با انجام قرق در سطح مرتع مورد ارزیابی قرار داد. در این تحقیق تغییرات ترکیب گونه­ای و برخی شاخصهای پوشش گیاهی مرتع (گروه­های گیاهی، تولید، تنوع و غنا گونه­ای) در دو سطح قرق (حدودا به مدت ده­سال) و خارج قرق در بخشی از مراتع چهارباغ در استان گرگان مورد مقایسه قرار گرفتند. درصد پوشش تاجی، درصد سنگ و سنگریزه، خاک لخت، لاشبرگ و تولید در پلات­های یک­متر­مربعی اندازه­گیری شدند. نتایج مطالعه نشان داد که تعداد ۳۴ گونه به صورت مشترک در منطقه قرق و خارج قرق، ۷ گونه فقط در منطقه قرق و ۱۱ گونه تنها در منطقه خارج قرق حضور داشتند. نتایج آزمون t نشان داد که قرق باعث افزایش معنی­دار در درصد تاج پوشش برخی گونه­های مرغوب مرتعی نظیر Agropyron intermedium، A. trichophorum وFestuca ovina  گردید. همچنین حذف چرای دام به­طور معنی­داری افزایش درصد تاج پوشش همی­کریپتوفیتها، گندمیان، پهن­برگان علفی و گیاهان چندساله را در پی داشت. شاخص تنوع سیمپسون و همچنین تعداد گونه به­طور معنی­داری در منطقه قرق افزایش یافتند. به طوری که قرق موجب افزایش معنی­دار در تولید گندمیان و میزان تولید کل گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که انجام قرق مرتع در حدود یک دهه برخی تغییرات در پوشش گیاهی را در این ناحیه رویشی در پی داشته است.

چرای دام, غنا و تنوع گونه ای, تولید, گروه های کارکردی