زینب جعفریان - استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
حسین ارزانی - استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
محمد جعفری - استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
قوام الدین زاهدی - دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
حسین آذرنیوند - دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

تعیین ارتباط بین پراکنش گونه­های مرتعی غالب و عوامل محیطی در مراتع رینه واقع در دامنه جنوبی کوه دماوند هدف اصلی این تحقیق بود. برای نمونه­برداری از روش نمونه­گیری طبقه­بندی تصادفی مساوی استفاده شد. با طبقه­بندی منطقه به کمک عوامل ارتفاع، شیب و جهت، منطقه به ۳۷ واحد نمونه­برداری تقسیم شد. در سراسر منطقه ۷۵۰ پلات ۱ مترمربعی و ۷۵ پلات ۲۵ مترمربعی مستقر شد. ۱۵۰ نمونه خاک نیز از عمق ۰-۳۰ سانتی­متری از کل منطقه جمع­آوری گردید و در آزمایشگاه، ۱۶ عامل خاکی شامل نیتروژن، ماده آلی، pH، فسفر، نقطه پژمردگی، ظرفیت زراعی، آب قابل دسترس، ظرفیت نگهداری آب، پتاسیم، آهک، رطوبت اشباع، وزن مخصوص ظاهری، وزن مخصوص حقیقی، درصد شن، سیلت و رس اندازه­گیری شد. بعد از جمع­آوری داده­های اقلیمی ۱۶ عامل اقلیمی شامل میانگین رطوبت نسبی، میانگین بارندگی، میانگین دمای روزانه، میانگین حداقل دما، میانگین حداکثر دمای فصل بهار، تابستان و سالانه به همراه تعداد روزهای یخبندان سالانه، برای مطالعه انتخاب و اقدام به بازسازی داده­های ناقص شد. تصاویر IRS شامل باند قرمز و مادون قرمز نزدیک و باند PAN به همراه تعدادی از باندهای ترکیبی حاصل از نسبت­گیری طیفی، تجزیه مولفه اصلی و ترکیب باند رنگی با سیاه و سفید به­عنوان داده­های مورد بررسی انتخاب شدند. سپس به کمک رگرسیون لجستیک برای هر گونه رابطه رگرسیون چند متغیره تهیه شد. نتایج نشان داد که از عوامل مورد مطالعه بیشتر عوامل خاکی و شیب، جهت شیب، میانگین حداقل دمای فصل بهار، تعداد روزهای یخبندان، میانگین دمای روزانه تابستان و بیشتر عوامل خاکی وارد روابط رگرسیونی شدند، همچنین داده­های ماهواره­ای نیز به­عنوان ابزار مفیدی در نمایش حضور گونه­های گیاهی بکار رفتند.

عوامل محیطی, داده های ماهواره ای, رگرسیون لجستیک, مراتع رینه