قاسمعلی دیانتی تیلکی - دانشیار، گروه مرتع داری دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس
مریم حیدریان آقاخانی - کارشناسی ارشد مرتع داری دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس
اسماعیل فیله کش - مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
علی اصغر نقی پور برج - دانشجوی دکترای علوم مرتع، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

تعیین کیفیت علوفه گونه­های موجود در مراتع یکی از مهمترین عواملی است که جهت محاسبه ظرفیت چرایی و مدیریت صحیح مراتع لازم و ضروری می­باشد. گونه­های مرتعی در مکان و زمان­های مختلف کیفیت علوفه متفاوتی دارند. در این تحقیق از دو گونه شورپسند Salsola arbuscula وSalsola richteri در سه مرحله فنولوژیکی رشد اندام­های روینده، زمان گلدهی و بذردهی، با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات پشته عباس سبزوار نمونه­برداری شد و در آزمایشگاه فاکتورهای کیفی، درصد دیواره سلولی عاری از همی­سلولز، درصد پروتئین خام، انرژی متابولیسمی، درصد فیبر­خام و درصد هضم­پذیری ماده خشک و همچنین هیدرات­های کربن محلول اندازه­گیری شد. از تجزیه و تحلیل واریانس یک­طرفه جهت مقایسه­های کلی استفاده گردید و مقایسه میانگین­ها بوسیله آزمون چند دامنه­ای دانکن انجام شد. نتایج نشان داد که کیفیت علوفه هر دو گونه در مرحله رشد اندام­های روینده بیشتر از مراحل دیگر بود. از لحاظ آماری بین مراحل مختلف رشد و بین گونه­ها برای فاکتورهای کیفیت علوفه، تفاوت معنی­دار در سطح ۹۵ درصد وجود داشت. به­طوری­که در هر سه مرحله فنولوژیکی، کیفیت علوفه گونه Salsola richteri همواره بهتر از گونهSalsola arbuscula  بود. بنابراین با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق می­توان ابتدای گلدهی را مناسب­ترین زمان چرا در نظر گرفت. زیرا در این زمان گیاهان از نظر کیفیت علوفه و هیدرات­های کربن محلول در حد مطلوبی قرار دارند و در اثر چرا خسارت کمتری به آنها وارد می­شود.

کیفیت علوفه, سبزوار, مراحل فنولوژیکی, پروتئین خام, هیدرات های کربن محلول