سمیرا صبوری راد - دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، دانشگاه فردوسی مشهد
محمد کافی - استاد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
احمد نظامی - دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
محمد بنایان اول - استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

کوشیا (Kochia scoparia L. Schard) گیاهی یکساله، شورزیست، مقاوم به شرایط خشکی بوده که قابلیت آبیاری با منبع آب شور را دارد و از جنبه تولید علوفه، منبع ارزشمندی در اکوسیستم­های تحت تنش خشکی و شوری می­باشد. به­منظور ارزیابی رفتار جوانه­زنی بذر کوشیا  (Kochia scoparia L. Schard)مطالعه­ای تحت دماها و سطوح مختلف پتانسیل آب در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهان زراعی دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد به­صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با ۴ تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل نه سطح خشکی (۲۵/۰-، ۵/۰-، ۷۵/۰-، ۱-، ۲۵/۱-، ۵/۱-، ۷۵/۱- و ۲- مگاپاسکال) و نیز تیمار بدون اعمال تنش (شاهد) و هشت سطح دمایی شامل (۵، ۱۰، ۱۵، ۲۰، ۲۵، ۳۰، ۳۵، ۴۰ درجه سانتی­گراد) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که سطوح مختلف خشکی و دما بر درصد، سرعت، میانگین زمان جوانه­زنی و شاخص جوانه­زنی تاثیر معنی­داری (۰۱/۰P<) دارد و اثر متقابل خشکی و دما نیز بر صفات مذکور معنی­دار شد. بالاترین درصد جوانه­زنی در دمای ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی­گراد و در چهار سطح اول پتانسیل آب رخ داد که اختلاف معنی­داری را با یکدیگر نشان ندادند. همچنین بالاترین سرعت جوانه­زنی در دمای ۲۵ درجه سانتی­گراد و در تیمار شاهد مشاهده شد. با کاهش پتانسیل آب سرعت جوانه­زنی در تمامی تیمارهای دمایی کاهش یافت. به­علاوه کاهش پتانسیل آب افزایش میانگین زمان جوانه­زنی را به دنبال داشت. به طوری که کمترینمیانگین زمان جوانه­زنی در تیمار شاهد در دمای ۲۵ درجه سانتی­گراد مشاهده شد که معادل ۰۷/۱ روز بود. همچنین بالاترین شاخص جوانه­زنی در دمای ۲۵ درجه سانتی­گراد و در تیمار شاهد مشاهده شد. به طور کلی بذرهای کوشیا در محدوده دمایی وسیعی از درجه حرارت و پتانسیل آب قادر به جوانه­زنی هستند.

درصد جوانه زنی, سرعت جوانه زنی, میانگین زمان جوانه زنی, شاخص جوانه زنی و Kochia scoparia