عبدالحمید پاپ زن - دانشیار، گروه ترویج و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه
نشمیل افشارزاده - دانشجوی دکترای توسعه کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه

بشر هم­اکنون و در آینده، برای ادامه­ی حیات خویش بر روی کره­ی­زمین نیازمند بی­چون و چرای منابع طبیعی، به­ویژه مراتع به عنوان حیاتی­ترین بستر توسعه­ی پایدار محیط­زیست و پدیده­های اکولوژیک، منبع اصلی تامین خوراک دام نظام دامداری سنتی و ... می­باشد. این عرصه­ها با ۹۰میلیون هکتار مساحت و حدود ۶۰% کل کشور، دارای  نقشی غیرقابل انکار در محاسبات اقتصادی و اجتماعی کشورمان می­باشند. این منابع ثروت به­رغم برنامه­های متعددی که برای اصلاح و مدیریتشان طراحی شده در معرض تهدید جدی قرار دارند. به نظر می­رسد برای احیاء این عرصه­ها اضافه بر هر چیز نیاز به شناسایی دانش محلی بهره برداران، و از آن جمله عشایر به­عنوان اصلی­ترین بهره­برداران مرتع وجود دارد. این مطالعه­ی کیفی نیز به همین منظور و با هدف شناسایی و مستندسازی دانش بومی دامداران کوچ­رو ایل کلهر در زمینه­ی سازوکارهای بومی مدیریت مرتع انجام گردید. حوزه­ی جغرافیایی پژوهش شهرستان گیلان غرب از استان کرمانشاه بود. به­منظور گردآوری داده ها از تکنیک­هایی همچونPRA ،  RRAو گروه­های متمرکز استفاده شد. روش نمونه­گیری با توجه به طبیعت تحقیق کیفی، نمونه­گیری هدفمند انتخاب شد و داده های جمع­آوری شده با استفاده از تحلیل محتوا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته­ها به مسائلی همچون تقسیم­بندی مراتع بر حسب شیب زمین، واحد دامی، قطعه­بندی مراتع و برخی راهکارهای بومی مدیریت مرتع نظیر کوچ، ارزیابی مرتع و ... اشاره دارد.

دانش بومی, عشایر کلهر, مدیریت مرتع, تحقیق کیفی, کرمانشاه