فریبا مشایخی - گروه علوم دامی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران.
مژگان مظهری - گروه علوم دامی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران.
امیدعلی اسماعیلی پور - گروه علوم دامی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران.
مرتضی مختاری - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران
زهرا رودباری - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت، جیرفت ، ایران

وجود چربی در لاشه جوجه های گوشتی یکی از چالش های اصلی در صنعت طیور می باشد. لیپوژنز کبدی از مراحل مهم مرتبط با متابولیسم چربی در جوجه های گوشتی است که توسط مجموعه ای از ژن ها کنترل می شود. پژوهش کنونی به هدف واکاوی پروفایل بیان ژنی برای شناسایی ژن های موثر در مسیر لیپوژنز انجام شد. ابتدا داده های پروفایل بیانی مربوط به سه بافت کبد، ماهیچه سینه و چربی شکمی از جوجه های گوشتی تغذیه شده با دو منبع مختلف انرژی دانلود شدند. سپس، آنالیز بیان ژن های مربوط به سه بافت ذکر شده با استفاده از نرم افزار تحت وب GEO۲R انجام شد. بررسی مسیرهای زیستی با استفاده از پایگاه WebGestalt و بازسازی شبکه ژنی به کمک نرم افزار Cytoscape انجام شد. تجزیه و تحلیل نتایج حاصله نشان داد در دو بافت ماهیچه سینه و چربی شکمی تفاوت معنی داری در پروفایل بیانی در اثر تغدیه با دو جیره مختلف وجود ندارد اما در بافت کبد ۹۷۵ ژن تفاوت معنی دار داشتند. براساس آنالیز شبکه و مسیر زیستی ۱۰ ژن با بالاترین درجه در فعالیت های بیولوژیکی بیوسنتز اسید چرب، بیوسنتز اسیل کوآنزیم آ، متابولیسم اسید چرب و تجزیه اسید چرب نقش داشتند. از این رو این ژن ها می توانند بعنوان ژن های کلیدی کنترل کننده لیپوژنز کبدی اهمیت داشته باشند. بنابراین براساس یافته های به دست آمده در پژوهش کنونی، که حاصل برهم کنش بین تغذیه و ژنوم می باشد، می توان جیره های غذایی را برای پرورش طیور گوشتی پیشنهاد داد که از آنها به عنوان جیره مناسب، برای تولید گوشت کم چربی استفاده کرد.

انرژی جیره, بیان ژن, ژن آنتولوژی, مسیر لیپوژنز