محمدرضا خراشادی زاده - دانشیار، ریاضیات، دانشگاه عالی دفاع ملیmr
محمدحسین افشردی - استاد، جغرافیای سیاسی، دانشگاه عالی دفاع ملی
مسعود صامتی

وجود بازیگران دولتی، غیردولتی و فرامنطقه ای در غالب مرزهای ج.ا.ایران، نقش بازدارندگی-امنیتی مرز را نسبت به نقش ارتباطی- اقتصادی پررنگتر نموده است. بی تردید، تامین امنیت مرز در چنین وضعیتی، نیازمند الگویی راهبردی برای مرزبانی است تا بر اساس آن بتوان راهبردهای مناسب را تدوین و اقدامات اجرایی را برنامه ریزی نمود. با وجود متغیرهای مختلف برای الگوی راهبردی مرزبانی، این تحقیق به دنبال مطالعه دو حوزه راهبردی ماهیت مرزبانی و تابعیت مرزبانی است.ایجاد زیرساخت برای افزایش بهره وری سازوکار مرزبانی برای برقراری و حفظ امنیت مرزی بخشی از اهمیت تحقیق است و تداخل در استیفای حقوق مرزی کشور و اتباع آن و پراکندگی تصمیم گیری روابط مرزی با کشورهای همسایه نیز قسمتی از ضرورت انجام تحقیق را شکل داد. برای توصیف مبانی نظری، از جامعه اسنادی و برای تعیین متغیرها و روابط آنها از روش همبستگی، نظرات جامعه خبرگی، پیمایش و معادلات ساختاری به صورت آمیخته اکتشافی استفاده شد.مطابق شبه الگوی به دست آمده، از آنجا که محیط عملیاتی در عمده مرزهای ج.ا.ایران دارای ویژگی هایی است که بکارگیری اقتضایی ابزار، اقدامات و رویکرد توامان نظامی و انتظامی را تحمیل می نماید؛ ماهیت مرزبانی، تلفیقی از ماهیت نظامی و انتظامی و بهترین تابعیت آن، ذیل سازمان انتظامی دانسته شده است.

مرز, مرزبانی, امنیت مرزی, ماهیت مرزبانی, تابعیت مرزبانی