M.Sheikholeslami F.Noori H.Younesi D.Safaee - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه
داریوش صفایی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه

در بررسی مزارع یونجه شهرستان صحنه استان کرمانشاه علایم نوعی بیماری به صورت گال هایی با اندازه های متغیر در قسمت طوقه بوته ها مشاهده گردید که سبب کاهش رشد شدید در مزارع شده بود. اندازه گال ها از چند میلی متر تا چند سانتی متر متغیر بود و تنها در قسمت طوقه مشاهده گردید. پس از انتقال به آزمایشگاه و بررسی های میکروسکوپی گونه ای قارچ با مشخصات قارچ Syn: Urophlyctis alfalfae (Pat & Lagerh.) Physoderma alfalfae (Pat & Lagerh.) Karling , با داشتن محفظه های حاوی اسپورهای استراحتی فراوان و اندام های فرفره ای که از ویژگی های بارز عامل بیماری گال طوقه یونجه است مشاهده گردید (شکل ۱). اسپورهای استراحتی دارای یک قسمت فرورفته و اندازه آنها در قطر بزرگتر ۵۵-۴۰ میکرومتر و در قطر کوچک تر ۳۵-۵/۲۲ میکرومتر بود. بر اساس رده بندی هیبت و همکاران(۲۰۰۷) این گونه در شاخه بلاستوکلادیومیکوتا، رده بلاستوکلادیومیست و راسته بلاستوکلادیال قرار می گیرد (Hibett et al., ۲۰۰۷). قارچ عامل بیماری اولین بار توسط وینوبورژن و همکاران در سال ۱۹۷۰ از کرج و بر روی یونجه گزارش شده است (Viennot-Bourgin et al., ۱۹۷۰) اما پس از آن گزارش دیگری از وجود این قارچ در ایران به ثبت نرسیده است. با توجه به خسارت بالای بیماری در مزارعی که مورد نمونه برداری قرار گرفت، پایش بیماری و مطالعه ی جنبه های زیست شناسی و بیماری زایی آن اهمیت دارد.

اسپور استراحتی, زئوسپور, کیتریدیومیست