سارا حسینی - کارشناس ارشد علوم خاک، دانشکده کشاورزی دانشگاه شهیدباهنر کرمان
مجید حجازی مهریزی - دانشیاریار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه باهنر کرمان
مهدی سرچشمه پور - دانشیاریار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه باهنر کرمان
مجید فکری - استاد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه باهنر کرمان

استخراج مواد هیومیکی از کودهای دامی می­تواند به عنوان یکی از راهکارهای مدیریت بهینه این ضایعات محسوب گردد. این پژوهش با هدف شناسایی ویژگی­های اسید هیومیک از دو منبع کود گاوی و گوسفندی در دو سطح ۱۰۰ میلی گرم و ۲۰۰ میلی گرم و سپس مقایسه تاثیر آن­ها و اسید هیومیک تجاری بر رشد سویا  در غالب کاملا تصادفی در شرایط گلخانه­ای انجام شد. بر اساس نسبت اسپکتروفوتومتری E۳/E۵، کمترین وزن مولکولی مربوط به اسید هیومیک استخراجی از کود گوسفندی بود. نتایج طیف­سنجی مادون قرمز بیانگر حضور گروه­های عامل هیدروکسیل فنولی، کربوکسیل و حلقه­های آروماتیک در اسیدهای استخراجی و اسید هیومیک تجاری بودند که OH فنولی در اسید هیومیک استخراجی از کود گوسفندی فراوانی بیشتر داشت و پیک مروبط به حلقه آروماتیک و آلیفاتیکی در اسید هیومیک تجاری حذف شده بود. نتایج نشان داد که اسیدهای هیومیک استخراج شده از کود گوسفندی به میزان ۲۰۰ میلی­گرم باعث افزایش ۶۲% وزن تازه شاخسار و ۴۸% وزن تر ریشه گردید و کود گاوی به میزان ۲۰۰ میلی گرم باعث افزایش ۳۱% ارتفاع شاخسار شد، اما کاربرد اسید هیومیک تجاری نتوانست صفات مذکور را تحت تاثیر قرار دهد. بر اساس نتایج این مطالعه، کود گوسفندی  به مقدار ۲۰۰ میلی گرم به دلیل تاثیر بیشتر روی شاخص های رشد  سویا می­تواند به عنوان منبعی مناسب برای استخراج اسید هیومیک و کاربرد آن در تولید محصول سویا مورد توجه قرار گیرد.

کشاورزی پایدار, نسبت های اسپکتروسکوپی, طیف سنجی مادون قرمز, هوموس